Irak valiliklerindeki vatandaşlar aşı dozlarını almadan resmi korona aşı kartı alabiliyor. Sağlık kurumlarında çalışanlar tarafından temin edilen bu kartlar devlet dairelerinde işlemler için veya seyahat etmek için kullanılıyor.
Irak'ın pek çok vilayetinde, özellikle aşı yapmaktan çekinen vatandaşlar tarafından herhangi bir doz almadan aşı kartının alınması yaygın bir olgu haline gelmiş durumdadır. Bu yönteme başvuranlar farklı din ve oluşumlardan vatandaşlar yer alıyor.
Salahaddin Nesrin Ali adlı kız, “aşının faydadan çok zararı olduğu” gerekçesiyle aşı olmayı reddedenlerden.
Ancak Nesrin, yüksek lisansını yapmak için Arap ülkelerinden bir üniversiteye kabul edildikten sonra kendisine aşı kartı şartı koşulmuş.
Nesrin’de bunun üzerine sahte aşı kartını almasına yardımcı olacak birini aramak zorunda kaldı.
Nesrin, bir akrabasının Korona aşısı olduktan günler sonra yaşamını yitirmesiyle aşı olmaktan korktuğunu söylüyor.
Nesrin, aşı kartını aldıktan sonra seyahat edebildi ve akademik kariyerinin önündeki bir engeli aşabildi.
KirkukNow’a konuşan Nesrin, “Spearhead" aracılığıyla bir kopyasını aldı, özel bilgileri onun isteği üzerine gizlendi.
Nesrin, “Uluslararası aşı kartını almam için kalan süre ve seyahatim çok kısaydı ve bu sorunu aşmama yardım edecek birini aradım” dedi.
Nesrin'in arkadaşlarından biri ona yardım edebilecek bir kişiden söz etti.
Nesrin'in bir aşı kartı almasının yanı sıra uluslararası bir aşı kartı almasının üzerinden birkaç gün geçti.
KirkukNow ile görüşen bu kişi, bir ay içinde, çoğu Kerkük’ten 20 vatandaşa Bağdat'taki bir sağlık merkezinden imzalı ve kaşeli aşı kartlarını verdiğini belirterek, bu kişilerle kısa mesaj üzerinden anlaştıklarını söylüyor.
Tüm kartların Pfizer aşısı olarak verildiği kaydetti.
Bazılarının veri girişini devralan aşı merkezlerinde çalışanlarla doğrudan bağlantısı var, “Aşı kartını vermek isteyenlerin kimlik kart bilgileri resmi olarak kaydediliyor” diyor.
Kartı "Spearhead" den aldığınızda resmi bölümleri ziyaret edebilir, üniversitelere ve eğitim kurumlarına girebilir, ayrıca uluslararası bir aşı kartına da sahip olabiliyorsunuz.
Irak Bakanlar Kurulu kararına istinaden Kerkük Valiliği idaresinin talimatına göre, resmi daire ve kurumların çalışanları ve denetçileri Korona aşısı yaptırmalı, aksi takdirde haftalık PCR testlerinin haftalık yapmaları gerekiyor.
“Tüm işlemler resmi olarak kaydediliyor”
"Spearhead", adından da anlaşılacağı gibi, vatandaşlara ve çalışanlara Korona aşı kartları sağlamak için çalışan ağın öncüsü olan 32 yaşında bir genç adam.
Bağdat'ın Rusafa'daki sağlık ocağına veri giriş formu ile doz almadan aşı kartı alanlara gelen mesajların toplandığı görüntü, "Spearhead" kaynağından alındı
Öncü, yaptığı şeyin "başkalarına yardım etmek olduğunu ve kendisi için bir miktar para biriktirmediğini" söylüyor.
"Spearhead" 2021'in son aylarında çalışmaya başladı ve şu anda geniş bir insan ağıyla temasa geçerek aşı kartı almalarına yardım etmesini istiyor.
“Faydalanıcılar öncü ile deneyimlerinden söz ediyor”
Bu şekilde aşı kartı elde eden bir diğer kişi olan Muhammed Sabah KirkukNow), “Öncü benden bir telefon numarası ve nüfus cüzdanı ve ikametgah fotokopisi istedi, birkaç saat sonra (Sevgili Muhammed Sabah, aşıyı aldınız) yazılı mesaj aynı anda telefonuma geldi. Şaşırdım. Gönderen (SB), resmi aşı sonrası veri giriş programı tarafından metin mesajları göndermekle ilgili resmi web sitesinden mesaj geldi” dedi.
Mesajların ulaşmasından bir gün sonra Muhammed, kendisine "öncü" tarafından gönderilen aşı kartını aldı, ancak henüz sahte olup olmadığından emin değildi.
Muhamed, “Birkaç gün sonra, uluslararası kartı çıkarmak için merkeze gittim, sadece kartın resmi olduğuna şaşırdım, sanki aşı olmuşum gibi” diyor.
Spearhead: 50'den fazla kişinin ücretsiz aşı kartları çıkarmasına yardım ettim ve iki katı kadarı, ağ üyelerinin finansal olarak yararlandığını söylüyor.
Öncü zamanla ağını genişleterek, bu yöntemle birçok kişiye ulaştı.
“Aşı kartının fiyatı 200 dolar”
Bağdat Kerağ Sağlık Departmanı Müdürü Casib Al-Hicami, bir kereden fazla medyaya veya Facebook gibi sosyal paylaşım aracılığıyla, yolsuzluk ve aşı kartlarının satışına karışanları soruşturma açıldığı ancak bunlar araştırmalarda önemli bir sonuca ulaşılamadığını söylüyor.
Al-Hicami, geçen yıl 17 Temmuz'da yaptığı bir yayında, “Ortaya çıkan korona virüsünü önlemek için aşı kampanyasının başlatıldığı ilk günlerden bu yana, destekleyici bir aşı kartı elde etmek amacıyla rüşvet ödemeleri ve dolandırıcılıklar ortaya çıktı” dedi.
“Bu durum kiralık katile onu öldürmesi için ödeme yapmak gibi”
Al-Hicami, “Artık fiyatı kart başına 200 dolara ulaşan sahte kartlar var" diyerek bu eylemi "utanç verici" ve "bir kiralık katile onu öldürmesi için ödeme yapmak" olarak nitelendirdi.
Kerkük vilayetinden bir vatandaşın iki doz aşı almadan aldığı kartının bir kopyası gizli olan "öncü" talebi üzerine kartta, dozların göstergesi, seri numarası ve tüm bilgileri dahil tüm resmi bilgiler mevcuttur.
El-Hicami, sözlerine şunlara yer verdi:
“Eğer o kişi hastalanır ve ölürse, ölmek için para ve rüşvet veren kendisi iken, Rabbine nasıl karşı gelebilir? Rüşvet ve sahtecilik alan ise ücretli bir katildir. Onun yüzünden hastalanan ya da ölen herkesin günahı nedir?”
Hicami, “Sağlık Departmanımızda da aşı kartlarının çıkarılmasına yardımcı olan şu anda araştırılan insanlar olduğuna" dikkat çekti.
“Güvenlik güçleri tutuklandı”
Aralık 2021'de Kerkük vilayetindeki bir güvenlik kaynağı, Korona aşı kartlarını taklit eden ve satan bir çetenin tutuklandığını bildirdi.
Kerkük Polis Sözcüsü Binbaşı Amer Nuri, konuyla ilgili olarak, “Kerkük, suçla mücadele müfrezeleri, Kerkük Vatandaşlık ve Pasaport Müdürlüğü binası önünde Kovid-19 aşı kartı sahteciliği yapan ve satan bir çeteyi yakaladı.
İfadelerinde suçlarını itiraf eden zanlılar ve adli olarak Ceza Kanunu'nun 298 ve 289. maddelerine göre onaylandığını söyledi.
Irak Ceza Kanunu'nun 289. maddesi, “resmi belgede sahtecilik yapan kişi hakkında 15 yılı geçmemek üzere hapis cezası” öngörmektedir.
Bu yılın başında Diyala Valiliği'nde aşı kartlarında sahtecilik yapan bir çete tutuklandı.
16 Ocak 2022'de Güvenlik Medya Hücresi, Koronavirüs aşı kartı satmak suçlamasıyla 12 kişinin tutuklandığını duyurdu.
Açıklamada, “Sanıklardan beşinin ilgili dairelerin çalışanları olduğu” belirtildi.
Aşı sonrası veri girişinden sorumlu olan Rusafa Sağlık Müdürlüğü çalışanlarından biri KirkukNow’a şunları söyledi:
“Bakanlığın, Sağlık Müdürlüğünün, sektörlerin yönetimi, hastane ve merkezlerin yönetimi ile ilgili prosedürler uygulandı. Bu durum vakaların azalmasını sağladı. Geçen yılın ekim ayından bu yana birçok merkez ve hastanenin kapanmasına rağmen, iki ay sonra verilen kart bilgilerini girmek için aylar sonra insanlar merkezimize geliyor.”
Merkezde bu yöntemle aşı kartı çıkartılıp çıkartılmadığı sorusuna, “Belki yapılıp veriler giriliyor ama kimse nasıl ve kimin sorumlu olduğunu bilmiyor ama merkezimizde karmaşık bir sistem var. Bu da öyle bir sistem” diyor.
“Detaylı inceleme yapılmalıdır”
KirkukNow “Spearhead’in” bağlı olduğu aşı kartlarıyla ana finansöre ulaşmaya çalıştı, ancak sonuç alamadı, çünkü "Bu konuda ısrar edersen konuşmayı bitiririm ve hiçbir şey hakkında konuşmayacağım" diyerek, “sadece insanlara yardım etmek için çalışan bir kişi" olduğunu söyledi.
Bazen mesaj gönderme sistemi, bakım amacıyla veya belirli bir arıza nedeniyle geçici olarak askıya alınabilir. Bu nedenle, Kürt bileşeninden Karwan Hüseyin, aşı kartını almadan “öncüden” almayı reddetti.
Mesajın sahte olmasından korktuğunu ancak söylediğine göre, “Ancak mesajı daha sonra aldım” diyor.
Görünüşe göre genç adam işe gittiğinde ateşi vardı ve ailesine bunu söylemediği gibi kendisine sorduklarında onlara enfekte olduğunu da söylemedi.
Kerkük vilayetinde ikamet eden Karwan Hüseyin KirkukNow), “Devlet dairelerinde işlemlerimi yapabilmek için aşı kartı almam gerekiyordu ancak Kerkük'teki yerel yönetime güvenmediğim için aşı olmaya hazır değildim. Nitekim aşıların gerekli koşullarda saklandığından şüpheliyim” dedi.
Irak Sağlık Bakanlığı ve valiliklerdeki birimleri, Dünya Sağlık Örgütü'nün desteğiyle, aşı ihtiyacı konusunda farkındalığı artırmak, söylentiler ve yanıltıcı haberlerle mücadele etmek için özel programlar oluşturmak için her zaman medyayla birlikte çalıştı.
Aşı hakkında söylentiler!
26 Kasım 2021'de Dakuk ilçesinde bir öğrenci yaptığı ilk doz Korona aşısı sonrası yaşamını yitirdi. Sosyal medyaya öğrencinin aşının etkisiyle yaşamını yitirdiği yayımlandı.
Olaydan bir gün sonra (27 Kasım 2021), Kerkük Sağlık Dairesi Müdürü Nebil Hamdi Buşnak, “Adı Adnan Mustafa olan bu öğrenci virüse yakalandı ve akciğer enfeksiyonu oranı yüzde 50 idi” diyerek, “aşının hastalığa neden olmadığını genç adamın çalışırken ateşinin çıktığını enfekte olmadığını söylemesi üzerine sağlık görevlilerinin ilk doz aşıyı yaptıklarını söylüyor” sözlerini kullandı.
“Öncü" KirkukNow ile konuşmasının sonunda, “Sana Maridi Pazarını ziyaret etmeni ve kendin görmeni tavsiye ediyorum, neden devlet ve düzenleyici makamlar bu konuda mücadele etmiyor çünkü bunun dışında satış ve sahtecilik vakaları var. Aşı için belirlenmiş sağlık merkezleri var asıl bu sorunun sorulması gerekiyor” dedi.
Not: Raporda adı geçen isimlerin tümü, kendi isteklerine ve "öncü"nün isteğine göre rumuz isim kullanmışlardır.