Şengal’de Irak ordusu güçleri ile Şengal Direniş Birlikleri (YBŞ) arasındaki geçici ateşkese rağmen, iki taraf arasında tehdit ve karşılıklı suçlamaların devam etmesi nedeniyle ilçeyi terk eden ailelerin sayısı arttı.
YBŞ liderleri ile Irak ordusundan üst düzey bir heyet arasında 3 Mayıs Salı günü yapılan doğrudan görüşmelerin ardından, Ramazan Bayramı'nın sonuna kadar ateşkes ve ardından müzakerelerin yeniden başlaması konusunda anlaşmıştı.
Bu müzakereler, 2 Mayıs'ta Ramazan Bayramı'nın ilk gününde patlak veren ve 3 Mayıs Salı akşamına kadar devam eden silahlı çatışmaların ardından geldi.
Edinilen bilgiye göre Şengal’de durum hala çok karmaşık.
KirkukNow’a konuşan Şengal Özerk Yönetimi üyesi Hüseyin Şengali, “Orduyla yaptığımız görüşmede iki taraf arasında geçici bir ateşkes üzerinde anlaştık ve bayramdan sonra nihai bir anlaşmaya varmak amacıyla bir toplantı daha gerçekleştirdik” sözlerini kullandı.
Bu, ordu tarafından yayınlanan ve federal hükümet güçlerinin yargıda bulunan tek güç olacağını vurgulayan açıklamada ateşkes konusunun bahsedilmediği bir zamanda geliyor.
Irak ordusunun 20. Tümeninden bir medya yetkilisi KirkukNow’a, "Toplantının amacı istikrarı sağlamaktı. Yargıda güvenlik durumu şu anda istikrarlı” dedi.
2 Mayıs 2022 Pazartesi günü, Irak ordusuna ait bir güç, Şengal ilçesine bağlı Sinune nahiyesinde Asayiş Ezidhan kuvvetlerinin konuşlandığı iki askeri noktaya yöneldi. Çatışmalarda bir Iraklı askeri ve bir YBŞ mensubu hayatını kaybederken, iki taraftan yaralılar da var.
Şengal sakinleri, 18 ve 19 Nisan’da YBŞ ile Irak ordusu arasında çatışmalara tanık olmasının ardından, yerinden olma ve kamplara geri dönmek zorunda kalacakları konusunda daha önce uyarıda bulunmuştu.
Duhok, Mayıs 2022, Şengal’de yeni yerinden edilmiş kişilerin kentteki kamplardan birinden bir kare. Fotoğraf: UNHCR
KirkukNow’a konuşan Kürdistan Bölgesi Göç ve Göçmenler Krize Müdahale Dairesi Müdürü Deyan Cafer, “4 Mayıs Çarşamba akşamı, yerinden edilmiş diğer 98 aile Şengal’den Duhok'a geldi. 200 aile daha olduğuna dair bilgi var. Salı, Duhok karayolunda, yerinden edilmiş aile sayısı toplamda 841'e ulaştı ve daha fazlasının gelmesini bekliyoruz” diye konuştu.
Ezidiler, Kürdistan Bölgesi'ndeki toplam 664 bin yerinden edilmiş kişinin yüzde 30'unu oluşturuyor ve Ağustos 2014'ten bu yana IŞİD tarafından kaçırılan 2 binden fazla Ezidi'nin akıbeti hala bilinmiyor.
Şengall, sivil aktivist olan Hayri Ali, KirkukNow'a verdiği demeçte, “Çatışmaların sona ermesini talep etmek için üç gündür gösteriler yapıyoruz. Gerginlik ve çatışmalardan bıktık. Bırakın barış içinde yaşayalım”dedi.
Ali, Şengal’de istikrarın geri dönmesi için ilçedeki birçok genç ve bazı aşiret reisi ile ilçe merkezi ve Sinune de çeşitli toplantılara ve faaliyetlere katıldı.
Ali, "İlgili makamlara, Şengal’de siyasi çatışmalardan uzak tutmak ve ilçenin yönetimi sorununa ve silahlı gösterilerin sona erdirilmesi de dahil olmak üzere dört ana talebi sunduk. Çünkü bölge tahribatın etkilerinden muzdarip ve acilen ihtiyaç sahibidir. Hizmetler ve yeniden inşa, savaş alanına dönüştürülmemelidir.Sorunları çözmek için diyalogu temel alacağız, orduya karşı değiliz ama ordunun bazı yerli ve yabancı partilerin çıkarları için kullanılmasına karşıyız” diyor.
Şu anda Irak hükümeti, tek taraflı hükümet ile Kürdistan Bölgesel Hükümeti arasında 2020 imzalanan Şengal Anlaşmasının hükümlerinin uygulanmasını, Kürdistan İş Partisi'ne (PKK) yakın güçlerin tahliye edilmesi gerektiğini öngören Şengal sorununu çözmenin tek yolu olarak görüyor.
8 silahlı gücün bulunduğu Şengal’de anlaşma şu ana kadar uygulanmadı.
Irak Ortak Harekat Komutanlığı Sözcüsü Tümgeneral Tahsin Hafaci, yaptığı açıklamada, "Şengal’de durumun tam anlamıyla istikrarlı ve tüm yolların açık olduğunu” söyledi.
Açıklama, Müşterek Harekat Komutan Yardımcısı ve Genelkurmay Başkanı başkanlığındaki üst düzey bir güvenlik heyetinin, üst düzey askeri komutanlarla birlikte Şengal ilçesini ziyaret etmesi sonrasında geldi.
Öte yandan YBŞ’nin, Kürdistan İşçi Partisi medyası tarafından yayınlanan açıklamada, “Halkımız tehlikeleri sezip tavır almalı. Bizim için halkımızın kazanımlarını korumak için ne gerekiyorsa yapacağız. Ancak ordunun bazı yerli ve yabancı partilerin çıkarları için kullanılmasına karşıyız” denildi.
IŞİD döneminde kurulan YBŞ, PKK’ye yakın olarak kabul ediliyor ve bunların büyük çoğunluğunu Ezidilerden oluşturuyor.
Ninova, Mayıs 2022 / Şengal’in Sinune ilçesinde YBŞ ile Irak ordusu arasında çıkan çatışmalarda bir evin camına kurşun isabet etti
Sinune Özerk Yönetim Konseyi yetkilisi Hudeda Alias KirkukNow’a, “Yeniden patlak veren çatışma korkuları henüz sona ermedi, çünkü bu tür şeyler geçmişte bir tür anlaşmanın varlığına ve var olmasına rağmen yaşandı” dedi.
Özerk Yönetim Konseyi, 2015 yılından bu yana PKK’ye yakın güçler tarafından Şengal işlerini yönetmek için kurulmuş, ancak Irak hükümeti tarafından tanınmamıştır. Buna ek olarak, şu anda biri kurulmuş olmak üzere iki yönetim daha bulunmaktadır. 2017'de merkezde yargı, diğeri ise şura seçimlerinden sonra kuruldu valilikler şu anda görevlerini Duhok'tan devralıyor.
Hudeda Alias, “Sinune ilçesine ulaşan ordu güçlerinin bir kısmı önceki konumlarına çekildi... Güçlerin geri kalanı Sinuni bölgesinin merkezinde ve eteklerinde konuşlandı. Biz hayatta kaldığımız sürece böyle mücadele edeceğiz” dedi.
Şengal ilçesi, Musul'un 120 km batısında yer almakta olup, idari olarak Ninova Valiliği'ne bağlıdır, ancak Irak federal hükümeti ile Kürdistan Bölgesi arasındaki tartışmalı bölgelerden biridir. IŞİD militanları 3 Ağustos 2014'te bölgeyi ele geçirmiş ve 13 Kasım 2015'te tekrar ele geçirilmiştir.
