Irak Başbakanı'nın yüksek sıcaklıklar nedeniyle çalışma saatlerinin düşürülmesi yönündeki talimatının ardından memurların çalışma saatleri 2 saat düşürüldü.
Başbakanlığın kararı, zor koşullarda çalışmak zorunda kalan yüz binlerce işçiyi kapsamıyor.
Irak'ta işçiler genel olarak günde sekiz saat çalışıyor. Çoğu, mevcut en önemli dinlenme yerleri veya iklimlendirme ekipmanı olmadan, açık alanlarda çalışıyor ve doğrudan güneş ışığına maruz kalıyor.
Sıcaklıklar bu yıl ilk kez geçen hafta en yüksek dereceye yükseldi. 22 Haziran'da Irak Başbakanı, hükümet çalışanlarının ve vatandaşların sıcak hava dalgasının etkilerinden korunmasına yönelik çeşitli kararlar yayınladı.
Bakanlar Kurulu kararlarına göre tüm devlet kurumlarında 08.00-15.00 olan mesai saatleri 07.00-13.00’e alındı.
İşverenler bize hiçbir olanak sağlamıyor
Yetmişli yaşlarındaki Salih, Kerkük merkezindeki Ahmed Ağa Çarşısı'nda iş bulmayı bekliyordu. Bir gün işe alınırsa öğleden sonra dörde kadar çalışmak zorunda kalacağını ve işinin çoğu zaman kavurucu güneşin altında olacağını söyledi.
Hükümetin kararının önemini küçümseyerek, “Benim bununla ne ilgim var? Kararı duymadım bile. Akşama kadar çalışmam gerekiyor. Hükümetin kararı işçiler için değil” dedi.
Başbakanın kararı, Irak Meteoroloji Kurumu'nun bu hafta şiddetli bir sıcak hava dalgası öngördüğü tahminlerine dayanıyordu.
2015 yılı 37 sayılı İş Kanunu'na göre özel ve karma sektörlerde günlük çalışma saatleri hava koşulları dikkate alınarak günde 8 saati, haftada 48 saati geçmemektedir.
Irak genelinde yevmiyeli inşaat işçilerinin en az yüzde 85'inin iş sözleşmesine sahip değil.
Ninowa Planlama Departmanı'nın 2022'de yaptığı bir araştırma, yevmiyeyle çalışan işçilerin yüzde 96'sının emeklilik yaşına geldiklerinde sosyal güvenceye sahip olduğunu, yüzde 95'inin ise herhangi bir sağlık sigortası olmadan çalıştığını ortaya çıkardı.
Planlama Bakanlığı tarafından hazırlanan çalışma, Irak genelinde hem kamu hem de özel sektörde 10-30 yaş aralığındaki çalışanların yüzde 19'unun kamu sektöründe,yüzde 81'inin ise özel sektörde çalıştığını gösteriyor. Haklarını ve işverenin haklarını garanti altına alan herhangi bir iş sözleşmesi olmaksızın.
Şehir merkezindeki Ahmed Ağa Meydanı'nda iş bulmayı bekleyen bir grup işçi, Kerkük, 25 Haziran 2024. Aziza Wali
Kerkük İnşaat İşçileri Meydanı'nda çok sayıda genç işçi, iş imkanlarının olmayışı nedeniyle çektikleri sıkıntıdan bahsetti ve haftanın sadece iki günü çalışarak tüm hafta boyunca yalnızca 50 bin Irak dinarı (35 USD) kazandıklarını belirtti.
Kerkük'te hava sıcaklığı 50 dereceye yaklaşırken, tarlada çalışanların çoğu sıcaktan korunmak için yüzlerine şapka veya bez maske taktı.
Ahmed Ağa Pazarı'nda iş bulmayı bekleyen genç bir adam, “İşverenler bize hiçbir imkân vermiyor, yazın aşırı sıcaklarını hesaba katmıyorlar, her koşulda çalışmamızı istiyorlar ve bize insan muamelesi yapmıyorlar” dedi.
Bu hafta Irak Sağlık Bakanlığı, özellikle sıcaklığın yüksek olduğu sabah 10.00 ile 16.00 saatleri arasında güneş ışınlarından korunmaya yönelik talimatlar yayınladı.
Ancak Ahmed Ağa Meydanında iş bekleyen yevmiyeli işçiler, bu talimatlara uymayacaklarını vurgulayarak, “Burada işe alınmak için yalvarıyoruz” diyorlar.
Günlük ücretli işçiler, işleri günlük olduğundan genellikle haftanın 2-3 günü işe alınmayı umarak sabahları halka açık bir meydana gidiyor.
Yevmiyeli inşaat işçileri, sosyal sigorta veya emeklilik haklarına sahip değil; hükümeti ve sendikaları, kendilerini yasal hakları konusunda aydınlatmamakla suçluyorlar. Devlet çalışanları aylık maaşlarının neredeyse yüzde 80'i oranında emekli maaşı alma hakkına sahiptir.
Uluslararası Çalışma Örgütü ILO, 12 Haziran'da Irak hükümetine, işçi örgütlerine ve işverenlere, sıcaklıklardaki belirgin artışın etkisini azaltmak amacıyla çalışma saatlerini sınırlamak için etkili adımlar atmaya ve sıcaklık stresi konusunda bilinçlendirme kampanyaları düzenlemeye çağrıda bulundu.
ILO, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal çerçevenin güncellenmesinin ve çalışanların yaz aylarında aşırı yüksek sıcaklıklardan korunması için gerekli prosedürlerin geliştirilmesinin önemini vurguladı.
Sendikaların karşılaştığı sorun, çoğu işçinin yasal haklarını talep etmek için bu sendikalara katılmamasıdır.
Sendikalar Federasyonu Kerkük şubesi başkan yardımcısı Rizgar Baban, KirkukNow'a şunları söyledi:
“İşletme sahiplerini, çalışma saatlerini hava koşullarına ve sıcaklıklara göre ayarlamasını rica ediyoruz. Sıcaktan korunma yolları ve sıcak stresinden korunma yöntemleri başta olmak üzere işçilere yönelik bilinçlendirme toplantıları düzenlemelerini rica ediyoruz.”
Rizgar Baban, son olarak, “Ayrıca işçinin güneşte kalacağı saatleri belirtmelerini, onlara uygun dinlenme yerleri ve klima ekipmanları sağlamalarını da istiyoruz” dedi.
