Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Hasan Turan ile Kerkük'teki Arap Koalisyonu Başkanı Rakan Said El-Ciburi, Arap ve Türkmen bileşenleri adına Kerkük yerel yönetiminin oluşumuna yönelik yapılan oturuma karşı şikayetlerini Federal Yüksek Mahkeme'ye sundu.
Federal Mahkeme, bu şikayetlerin incelenmesi için ilk duruşmayı 6 Kasım 2024 tarihine planladı. Bu tarih, yerel hükümetin kurulmasından yaklaşık üç ay sonrasına denk geliyor.
Hasan Turan, Kerkük İl Meclisi Üyesi Sevsen Cadua aracılığıyla ITC adına Kerkük Valisi Rebwar Taha ve İl Meclisi Başkanı Muhammed El-Hafız dahil olmak üzere dokuz meclis üyesine karşı dava açtı. El-Ciburi ise il meclisi başkanına karşı tek başına bir şikayette bulundu.
Şikayetler, 10 Ağustos'ta Bağdat'taki Raşid Oteli'nde yapılan ve yedi meclis üyesinin boykot etmesine rağmen vali ve bir yardımcısının seçildiği il meclisi oturumunun iptaline odaklanıyor. Arap Koalisyonu, ITC ve Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) bloklarından oluşan muhalif cephe, bu oturumu "yasadışı" ilan etti.
Bağdat’taki bu oturuma yönelik daha önceki durdurma taleplerinin Federal Mahkeme tarafından 20 Ağustos'ta reddedilmesine rağmen, davalar Kasım ayında yeniden değerlendirilecek.
Tartışmalı bölgelerin başında bulunan petrol zengini Kerkük, Kürtler, Türkmenler ve Arapların yaşadığı bir il olup, yaklaşık 1,77 milyon nüfusa sahip. Kerkük, uzun süredir Bağdat’taki merkezi hükümet ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasında anlaşmazlık konusu.
2023'te, Kerküklüler 18 yıl aradan sonra il meclisi seçimlerine katıldılar, ancak vali ve meclis başkanı gibi pozisyonların dağılımı konusundaki anlaşmazlıklar ve bazı blokların boykotu, meclisin düzenli oturumlarını yapmasını ve görevlerini yerine getirmesini engelledi.
Arap Koalisyonu, Ciburi'nin vali olarak atanmasını savunuyor ve Kerkük'teki tarihi güç dengelerine atıfta bulunuyor. 2003 öncesinde, Baas rejimi döneminde, Arap toplumu seçim yapılmaksızın çoğu yönetim pozisyonunu elinde tutuyordu. 2003'ten sonra ise güç, Kürtlere geçti ve yürütme yetkisi onlar tarafından devralındı.
Kerkük’teki pozisyonların adil dağılımı ve tüm bileşenlerin temsili, meclisin görevlerini etkin bir şekilde yerine getirmesi için ele alınması gereken temel sorunlar arasında yer alıyor.
Kürt topluluğu, yedi sandalye ile uzun süredir valilik makamını istiyor. Arap topluluğu ise altı sandalye ile özellikle Ciburi'nin liderliğindeki Arap Koalisyonu valilik pozisyonunu hedefliyor. Ciburi, 16 Ekim 2017 olaylarından sonra vali olarak atanmış ve daha önce vali yardımcısı olarak görev yapmıştı. Irak’taki üçüncü büyük etnik grup olan Türkmenler ise valilik pozisyonunun üç ana bileşen arasında dönüşümlü olmasını öneriyor.
Kerkük İl Meclisi 16 sandalyeden oluşuyor: Kürtler için yedi sandalye (beşi KYB, ikisi KDP’ye ait), Araplar için altı sandalye, Türkmenler için iki sandalye ve Hristiyanlar için bir kota sandalyesi. İlk oturumun yapılabilmesi için en az dokuz üyenin katılması gerekiyor.
Yerel yönetim sınırları içinde en yüksek yasama ve denetim yetkisi, Kerkük İl Meclisi'ne ait olup, il işlerini yönetmek, yerel bütçeyi tartışmak ve onaylamak, proje planlarını hazırlamak gibi görevleri bulunmaktadır.