نزار ئامێدی، وەزیری ژینگەی عیراق، پێیوایە بۆ بابه‌تی گۆڕانی كه‌شوهه‌وا، عیراق هۆكار نییە و زەرەرمەندبووە، له‌به‌رئه‌وه دەڵێت مافی خۆیه‌تی به‌پێی رێككه‌وتننامه‌ی پاریس قه‌ره‌بوو بكرێتەوە.
ئەو وتانەی نزار ئامێدی لە چاوپێكەوتنێكیدا هات لەگەڵ پەیامنێری (كەركوك ناو) لە میانەی بەڕێوەچونی لوتكه‌ى گۆڕانی كه‌شوهه‌وا (COP28) لە دوبەی.
وەزیری ژینگەی عیراق وتی "له ساڵی 2020دا عیراق رێككەوتننامەی پاریسی واژۆكردووە، بەو هۆیەوە ئێستا شاندەكەمان لە دوبەی سەرقاڵی دانوستاندن و گفتوگۆكردنن لەسەر چەندین بابەتی جیاواز و پەیوەست بە كاریگەرییەكانی گۆڕانی كەشوهەوا و رێككەوتننامەی پاریس، دەمانەوێت بڵێین كە عیراق هۆكار نییه بۆ بابه‌تی گۆڕانی كه‌شوهه‌وا، له هه‌مانكاتدا زۆر زیانمه‌نده له‌و بابه‌ته‌دا. له‌به‌رئه‌وه مافی خۆیه‌تی به‌پێی رێككه‌وتننامه‌ی پاریس قه‌ره‌بوبكرێته‌وه".
لە لوتكەی گۆڕانی كەشوهەوا (COP28) كاردەكرێت بۆ جێگیركردنی بڕی ئەو قەرەبووەی كە دەدرێت بەو وڵاتانەی بەهۆی گۆڕانی كەشوهەواوە زیانیان بەركەوتووە و ئەندامی رێككەوتننامەی پاریسن، ئەمەش یەكەمجارە روودەدات.
بڕی ئەو پارەیەی كە لەئێستادا لە سندوقی تایبەت بە پاڵپشتی لەدەستچون و زیانگەیاندنی گۆڕانی كەشوهەوادان 475 ملیۆن دۆلارە.
بەپێی راپۆرتی نەتەوە یەكگرتووەكان، عیراق لە ریزبەندی پێنجەمین ئەو وڵاتانەدایە كە كەوتۆتە ژێر كاریگەرییەكانی گۆڕانی كەشوهەواوە.
نزار ئامێدی وتی "راستە عیراق پێنجه‌مین وڵاتی جیهانە له بابه‌تی كاریگه‌ربون به گۆڕانكارییه‌كانی كه‌شوهه‌وا... هه‌موو ساڵێك به‌رزترین پله‌ی گه‌رما له عیراق تۆماردەكرێت، ئەمساڵ بەرزترین پلە لە قەزای خانەقین لە پارێزگای دیالە بوو، ئه‌وه رونه كه عیراق زۆر كاریگه‌ره به گۆڕانكارییه‌كانی كه‌شوهه‌وا".
"زەوی بەشێكە لە كەون، بەرزبونەوەی پلەی گەرمای زەوی راستەوخۆ بۆتەهۆی تێكچونی كۆی سیستمی ژینگە، زەوی كەوتۆتە ژێر كاریگەریی چالاكییە مرۆییەكان، ئێمە دەستدرێژیمان كردۆتە سەر پێكهاتەی زەوی و كۆی سیستمەكە تێكچووە".
ئەو رونیكردەوە "له هه‌موو رویەكی ژینگه‌ییه‌وه دۆخی عیراق زۆر خراپه، له‌ڕوی ئاو و پیسبونی ئاوەوە، لەڕوی به بیابانبونی زه‌ویی كشتوكاڵییه‌كانیش هەر خراپە، روبه‌رێكی زۆر زه‌وی كشتوكاڵیمان له‌ده‌ستداوه. هەروەها لەڕوی خۆڵ و خاشاك... ئه‌مه‌ش ده‌رئه‌نجامی ئه‌وه‌یه له رابردودا عیراق گرنگی به ژینگه نه‌داوه".
وتیشی كە شەڕە یەكلەدوای یەكەكان، لەوانە شەڕی كوەیت و دواتر شەڕی روخاندنی سەدام حسێن لە ساڵی 2003 و ئینجا شەڕی داعش، "ئه‌مانه هه‌موی وایكرد عیراق گرنگی به گۆڕانكارییه‌كانی كه‌شوهه‌وا نه‌دات، به‌ڵام له ماوه‌ی ساڵێكی ته‌مه‌نی ئه‌م حكومه‌ته‌دا، زۆر گرنگی بەو پرسە دراوە و زۆر ده‌ستكه‌وت له‌و باره‌یه‌وه به‌ده‌ستهاتون"، زیاتر وتی "بونی ئێمە لە لوتكەی گۆڕانی كەشوهەوا و كردنه‌وه‌ی ماڵی عیراقی و بەشداریمان بە شاندێكی هه‌مه‌جۆر و ئه‌نجامدانی چه‌ندین چالاكی و راهێنانكردن به شاندی دانوستانكار نیشانه‌ی ئه‌وه‌یه كه عیراق هاتۆتە ناو هاوكێشه‌ی گرنگیدان به گۆڕانی كه‌شوهه‌وا".
لەبارەی ستراتیژی حكومەتی عیراق بۆ كاركردن لە پرسی بەرەنگاربونەوەی گۆڕانی كەشوهەوا، نزار ئامێدی وتی "هەموو وەزارەتەكان بەشداریی دەكەن لە ستراتیژێك كە ئامانجەكەی كۆتاییهێنانە بە پیسبون لەڕێی خۆڵ و خاشاك و پاشماوەوە، ستراتیژەكە لە ساڵی 2023 دەستیپێكردووە تا ساڵی 2030 بەردەوامدەبێت، ئامانج ئەوەیە لە كۆتاییدا كێشەی خۆڵ و خاشاك چارەسەر بكرێت".
كۆمه‌ڵێك پڕۆژه‌ی وه‌به‌رهێنانیشمان بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی خۆڵ و خاشاك و پاشه‌ڕۆی پیسكه‌ری ژینگه كردووە
وتیشی "كۆمه‌ڵێك پڕۆژه‌ی وه‌به‌رهێنانیشمان بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی خۆڵ و خاشاك و پاشه‌ڕۆی پیسكه‌ری ژینگه كردووە، لەوانە بابەتی وزەی نوێبوەوە".
نزار ئامێدی ئاماژەی بەوەشدا كە عیراق پێویستی به هەنگاونانی زیاتر هەیە، لەوانەش دەركردنی یاسای نوێ و ئاسانكاریی بۆ ئەو پڕۆژە و وەبەرهێنانەی كە دەچنە خانەی بەرەنگاربونەوەی گۆڕانی كەشوهەوا.
تێبینی: ئه‌م راپۆرتە به‌شێكه له‌و به‌رهه‌مه میدیاییانه‌ى كه (كه‌ركوك ناو) له چوارچێوەی بەشداریكردنی لە زەمالەی (هاوبه‌شى میدیایی تایبه‌ت به گۆڕانى كه‌شوهه‌وا ناسراو به (CCMP) به‌رهه‌میانده‌هێنێت. زەمالەكە به هاوبه‌شى تۆڕى رۆژنامه‌وانى زه‌وى و سه‌نته‌رى ستانلى ئه‌مریكى پشتگیریی دەكرێت.
