رێكخراوی هاریكاریی ئەڵمانی، بەشێك لە كارەكانی چڕكردۆتەوە بۆ زیادكردنی رێژەی سەوزایی لە قەزای كفری، هەروەها هەڵمەتی هۆشیاریی ژینگەیی بۆ پاكڕاگرتنی ژینگە و ئاووهەواكەی دەكات، لەكاتێكدا قەزاكە لە رێژەی سەوزاییدا نەیتوانوە هاوتەریب بێت لەگەڵ رێژەی ستانداردی جیهانی.
كارەكانی رێكخراوەكە بە هەماهەنگی شارەوانی كفری بەڕێوەدەچێت، هەردولا ئامانجیان ئەوەیە کاربکەن بۆ بەرگرتن لە خێرایی گۆڕانكارییەكانی ئاووهەوا و لێكەوتەكاتی بۆ سەر قەزاكە.
دڵشاد ئیسماعیل، لە بەشی پڕۆژەكانی رێكخراوەكە، بە (كەركوك ناو)ی وت "مانگانە چالاكیی جۆراوجۆری ژینگەییمان هەیە، بۆ نمونە نەمام چاندن، سیمینار و هەڵمەتی پاككردنەوە، ئەم كارانە بەشێكن لە پاراستنی سیستمی ژینگەیی و رێگریكردن لە پیسبونی ژینگە و ئاووهەوا".
مانگی رابردوو رێكخراوەكە هەڵمەتی چیمەنکردن و سەوزكردنی لە پەیمانگەی ئینگلیزیی قەزاكە رێکخست، لەو پەیمانگەیە ژمارەیەك نەمامی دۆستی ژینگەیان چاند وەك دڵشاد ئیسماعیل باسیكرد، جەختیشیكردەوە "گۆڵ و گوڵزارمان لە ناو پەیمانگەكە چاند، ئەمە بەشێكە لە كارەكانی ئێمە لە چوارچێوەی پرسی ژینگەدا".
بەپێی ئامارێكی رێكخراوەكە لە پێنج ساڵی رابردودا، زیاتر لە 2000 نەمامیان چاندووە، ئەوەش بە هاوكاریی شارەوانی كفری بووە و پێكەوە شوێن و پاخچەكانیان دیاریكردووە بۆ سەوزكردن و زیادكردنی سەوزایی.
كارەكانی رێكخراوە بەشێكی پەیوەستە بە خوێندنگە و شۆستە و شەقامەكان و هۆشیاركردنەوەی خوێندكاران ، منداڵان و گەنجان بۆ ئەوەی ببن بە دۆستی ژینگە.
عەلی خورشید، سەرۆكی شارەوانیی كفری، وتی رێكخراوەكە رۆڵێكی باشی هەیە لە زیادكردنی رێژەی سەوزایی لە قەزای كفری و كارەكانیان بە هەماهەنگی دەكەن.
قەزای كفری یەكێكە لە ناوچەكانی جێناكۆك بەپێی دەستوری عیراق، بەڵام لەڕوی ئیدارییەوە سەر بە ئیدارەی گەرمیانە و بەپێی داتاكانی ساڵی 2023 رێژەی سەوزایی لە گەرمیان تەنیا لەسەدا 5.7 بووە، ئەوەش كەمترە لە رێژەی ستانداردی جیهانی كە نابێت لەسەدا 30كەمتر بێت.
پەیوەست بە قەزای كفری و بەپێی ئامارەكانی شارەوانی كە لە مانگی حوزەیرانی ئەمساڵدا روپێوییان كردووە، رێژەی سەوزایی لە نێوان لەسەدا 7 بۆ لەسەدا 9یە.
عەلی خورشید دەڵێت لە چەند مانگی رابردودا، بەتایبەت لە مانگی پاییزدا هەڵمەتی چڕی چاندنیان هەبووە و پێیوایە توانیویانە رێژەی سەوزایی زیاتر بكەن.
ناوچەی گەرمیان كە سێ قەزا لە خۆدەگرێت، لە هاویندا گەرم و هەندێك كات خۆڵبارینە، لە زستانیشدا وشك و بارانبارین تیایدا كەمە.
مەترسییەكانی گۆڕانی ئاووهەوا وایكردووە لەم چەند ساڵەی دواییدا بە چڕی كار لەسەر زیادكردنی رێژەی سەوزایی بكرێت وەك رێگاچارەیەك بۆ كەمكردنەوەی لێكەوتەكانی گۆڕانی ئاووهەوا.
سەرۆكی شارەوانی كفری وتی "لەئێستادا سەرقاڵی ئەوەین پشتێنەی سەوزایی بە چواردەوری كفریدا دروستبكەین، بۆ ئەوەی هەم رێژەی سەوزایی زیادبكەین هەم كاریگەرییەكانی گۆڕانی ئاووهەوا و خۆڵبارین كەمبكەینەوە".
شارەوانی كفری و رێكخراوی هاریكاریی ئەڵمانی بۆ كاركردن زیاتر جەخت لە باخچەكانی ناو شار دەكەنەوە، هەم لەڕوی خزمەتكردن، هەم لەڕوی زیادكردنی باخچە لەناو گەڕەكەكاندا.
بەپێی ئامارێکی بەڕێوبەرایەتی گشتیی شارەوانییەکانی گەرمیان، 243 باخچە و پاركی گەورە لە گەرمیاندا هەن.
"بەنیازین هەر شوێنێك بۆ باخچە دانرابێت، بە مەرجێك سەرچاوەی ئاوی لێبێت، ئاوی بۆ رابكشێشین و نەمام و چیمەنی تیا بڕوێنین و بیكەینە باخچە"، عەلی خورشید زیاتر وتی "ئامانجێكی ترمان ئەوەیە واز لە سیستمی ئاودان بەتانكەر بهێنین، سیستمی قەترە بەكاربهێنین".
یەكێك لە كارە هاوبەشەكانی رێكخراوی هاریکاریی ئەڵمانی و شارەوانی كفری، دیزاینكردنی چەند فولكەیەكی شارەكەیە بۆ ئەوەی بیكەن بە باخچە.
بۆ نمونە باخچەی ناسراوی كفری "مام سابیر" لەلایەن رێكخراوەكە دروستكراوە و "ئێستا بۆتە شوێنێك بۆ كۆكردنەوە و سەردانی خێزانەكان"، دڵشاد ئیسماعیل، لە بەشی پڕۆژەكانی رێكخراوەكە زیاتر وتی "زەوییەكانی دەوروبەری باوە شاسوارمان بە چاندنی چەندین نەمام سەوزكرد".
كارەكانی ئەو رێكخراوە لە كفری و ناوچەكانی تری ئیدارەی گەرمیان لەكاتێكدایە مەترسییەكانی پیسبونی ژینگە و گۆڕانی ئاووهەوا كاریگەری راستەوخۆی لەسەر تەندروستی مرۆڤ هەیە.
بەپێی وەزارەتی تەندروستی هەرێمی کوردستان پیسبونی ژینگە، یەكێكە لە هۆكارەكانی توشبوون بە نەخۆشی شێرپەنجە، كە تەنیا لە ساڵی 2023دا نۆ هەزار و 911 حاڵەتی نوێی شێرپەنجە لە هەرێمی كوردستاندا تۆماركراون و دەركەوتووە شێرپەنجەی سییەكان دووەم بەرزترین جۆری شێرپەنجەیە.
رێكخراوی هاریكاریی ئەڵمانی جگە لەكفری، لە كەلار، خانەقین و چەند ناحییەكی تری ناوچەكە چالاكیی ژینگەییان هەیە.
قادر ئیسماعیل، پیشەی مامۆستایە لە كفری، پێشوازی لە هەوڵەكانی رێكخراوەكە دەكات، چونكە دەڵێت سەرەڕای بەردەوامی زۆربونی دانیشتووان و پیسبونی ژینگە، بەڵام رێژەی سەوزایی بەپێی پێویست زیادنەكراوە.
"كارەكە پێویستی بە هۆشیاریی ژینگەیی خەڵك و بڕیاری حكومەت هەیە، یەكێك لە گرفتەكان ئەوەیە لەو یەكانەی بۆ نیشتەجێبون تەرخاندەكرێت كەمتر بیر لە سەوزایی كراوەتەوە، هەموی كۆنكرێت دەكرێن، ئەمەش دەبێتەهۆی گەرمبونی زەوی".
قادر ئیسماعیل كە خۆی چالاكوانی ژینگەییە، وتی "دوكەڵی بیرە نەوت، كارگە و ئۆتۆمبێلی ناوچەكە بونەتەهۆی پیسبونی ژینگە، لەپاڵ كەمی درەخت و سەوزایی كاریگەریی راستەوخۆی هەیە لەسەر بڵاوبونەوەی نەۆخشی جۆراوجۆر".
