نهسار حامد چهندین مانگه نهیتوانیووه به دڵی خۆی پشوو بدات، تا زستان بوو رێگری له لافاو دهكرد و له هاویندا ترسی ههبوو ئاگر زهوییه چێنراوهكانی به گهنم بكاته خۆڵهمێش، زیاتر له 50 رۆژیشه له سهرهدایه تا حكومهت بهرههمهكهی لێوهربگرێت.
"50 رۆژه من له شهقامهكاندا نان دهخۆم و دهنوم، لهوكاتهوه خێزانهكهم نهبینیووه، چونكه لهبهردهم دهرگای سایلۆی مهخموردا وهستاوین و چاوهڕێین بهرههمی گهنمهكهمان لێ وهربگرن" نهسار بۆ (كهركوك ناو) وای وت.
نهسار و سهدان جوتیاری تری سنوری پارێزگای نهینهوا، له سهرهتای ئابی ئهمساڵهوه، له بهردهم سایلۆكاندا و به ریزێكی دوردرێژ، به بارههڵگرێكی پڕ له گهنم و جۆوه وهستاون، تا حكومهت بهرههمی ئهمساڵیان بكڕێتهوه.
ئهو جوتیاره وتی "دهترسم شوێنهكهم به جێبهێڵم و له ریزهكهمدا دهربچم، نازانم بهرههمهكهمان بۆ كوێ ببهین، لهوهش دهترسم چاوهڕوانییهكهمان بهبێ هیچ سودێك بێت".
بهرههمی گهنم و جۆی ئهمساڵی نهینهوا، به چهندین كێشهدا تێپهڕی، له وهرزی بارانباریندا لافاوی زۆر زیانی پێگهیاند و له مانگهكانی رابردوشدا، دهیان حاڵی ئاگركهوتنهوه رویدا و ههزاران دۆنم سوتان، كه بهشێكیان بهپێی بهدواداچونی لایهنه پهیوهندیدارهكان "به ئهنقهست بون و بهشێكی دیكهشیان لهلایهن پاشماوهی چهكدارانی داعشهوه سوتێنران".
ئهحمهد مهدلول، ئهندامی پهرلهمانی عیراق له پشكی نهینهوا به (كهركوك ناو)ی وت "ههزار و 642 بارههڵگری پڕ له گهنم له 2ی ئابهوه تائێستا لهبهردهم سایلۆكانی پارێزگاكه به دیاریكراوی سایلۆی تهلهعفهر، وائلیه، مهخمور و بازوایا له ریزیدا وهستاون".
ئهو بارههڵگرانهی له چاوهڕوانی رادهستكردنی بهرههمهكانیاندان، بهوتهی ئهو پهرلهمانتاره؛ نزیكهی 65 ههزار تهن بهرههمیان ههڵگرتووه.
بهبڕوای مهدلول، لایهنه ئهمنی و سیاسییهكان هۆكار و دروستكهری بهربهستن له بهردهم وهرگرتنی بهرههمی جوتیاراندا، له پێناو ئهجێندانی تایبهتی خۆیاندا، بۆیه داوای له سهرۆكوهزیرانی عیراق كرد بهپهله دهستێوهردان بكات و ههوڵبدات بۆ چارهسهری كێشهكه، بهرلهوهی بهرههمی جوتیارهكان خراپ ببن.
نهینهوا روبهرێكی بهرفراوانی له زهوی كشتوكاڵی ههیه و له ساڵانی رابردووی سهردهمی حوكمڕانی داعش زۆرێك له جوتیاران نهیانتوانی سود له زهوییهكانیان وهربگرن و بهرههمیان ههبێت.
عابد غانم، جوتیارێكی خهڵكی موسڵه و بهرههمهكهی چهندین ههفتهیه له بارههڵگردایه لهبهردهم سایلۆی مهخمور، ئهو به (كهركوك ناو)ی وت "تهنانهت ئهو خواردنهشی پێمان بوو تهواو بوو، ئێستا سوپا خواردنمان بۆ دههێنێت له چاكه و خێری خۆیان".
دوای تێپهڕینی نزیكهی دوو مانگ بهسهر چاوهڕوانیدا، هێشتا هیچ لێپرسراوێكی حكومی و ئهمنی سهردانی جوتیارهكانیان نهكردووه، تا هۆكاری وهرنهگرتنی بهرههمهكانیان پێبڵێن؛ "ئهگهر بهرههمی نیشتمانی به كهڵك نایات و وهریناگرن ئیتر بۆچی داوای چاندن له جوتیاران دهكهن" غانم وای وت.
نهینهوا پلهی یهكهمی له نێو پارێزگاكانی تری عیراقدا ههیه له قهبارهی بهرههمهێنانی گهنم و جۆ، سهرباری لافاو و ئاگر و روداوه سروشتییهكانی تر، كه زیانی به روبهرێكی بهرفراوانی له زهوییه كشتوكاڵییهكان گهیاند.
بهڕێوهبهرایهتی گشتی كشتوكاڵی نهینهوا، هاوشێوهی جوتیارانی سنورهكه، هۆكاری وهرنهگرتنی بهرههمهكه نازانێت.
درید حیكمهت توبیا، بهڕێوهبهری كشتوكاڵی نهینهوا بۆ (كهركوك ناو) ئاشكرایكرد، هێشتا ههزار و 200 بارههڵگری گهنم و جۆ له چاوهڕوانی رادهستكردنی بهرههمهكانیاندان له بهردهم سایلۆكاندا.
توبیا ئاماژهی بهوهشدا له پێشهنگی كارهكاندا وهرگرتنی بهرههمی ئهو بارههڵگرانهیه كه تۆماركراون لای بهشی ئیداری سایلۆكان و ماوهیهكی زۆره له سهرهدا وهستاون.
لهسهر بڕیاری سهرۆكوهزیرانی عیراق، لیژنهیهكی لێكۆڵینهوه پێكهێنراوه و لایهنه پهیوهندیدارهكانی نهینهواش راسپێردراون، بۆ بهدواداچون له سایلۆكان و توانای وهرگرتنی بهرههم و هۆكاری دواكهوتن له وهرگرتنی بهرههمی جوتیاراندا.
عهبدولوههاب ئیبراهیم ئلیاس، بهرێوهبهری لقی نهینهوای بارزگانی دانهوێڵه دهڵێت لیژنه حكومییهكه به ههژماركردنی بارههڵگرهكانی بهردهم سایلۆكانی مهخمور، تهلهعفهر، وائلیه و بازوایا دهستی به كارهكانی كردووه.
"وهزیری بازرگانی داوایكرد به زویی ئهو بڕه دانهوێڵهیهی ماوه وهربگیرێن له جوتیاران، چونكه ههموو سایلۆكان توانای وهرگرتنی بهرههمی دیكهیان ههیه و ههفتهی داهاتوو ئهو قهیرانه چارهسهر دهكرێت" ئهوهش بهوتهی ئلیاس.