لێپرسراوانی ئیداری، ئه‌منی و عه‌شایری نه‌ینه‌وا، "په‌یماننامه‌ی شه‌ره‌ف" بۆ پێكه‌وه‌ژیان و گه‌ڕانه‌وه‌ی ئاواره و ده‌ربه‌ده‌ركراون، له نێویاندا كه‌سوكاری چه‌كدارانی داعش واژۆ ده‌كه‌ن.
مه‌راسیمی واژۆكردنی ئه‌و په‌یماننامه‌یه، چوارشه‌ممه 14ی تشرینی یه‌كه‌م له ناحیه‌ی محه‌له‌بیه‌ی خۆرئاوای موسڵ به‌ڕێوه‌چوو، به چاودێری به‌رنامه‌ی نه‌ته‌وه یه‌كگرتوه‌كان بۆ په‌ره‌پێدان (UNDP).
عه‌مید لیث حه‌مدانی، فه‌رمانده‌ی پۆلیسی نه‌ینه‌وا كه به‌شداری مه‌راسیمه‌كه‌ی كرد، وتی "به‌پێی یاسا و رێساكان ناكرێت هیچ هاوڵاتییه‌ك گوناهی هاوڵاتییه‌ك تر هه‌ڵبگرێت، ده‌زگا ئه‌منییه‌كانیش داتابه‌یسی ته‌واوی ناوی داواكراوانیان لایه، بۆیه پۆلیس له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه كار بۆ هێنانه‌دی ئاشتی و پێكه‌وه‌ژیانی ئاشتییانه له پارێزگاكه ده‌كات".
ئامانج له واژۆكردنی په‌یماننامه‌كه هاندانی كۆمه‌ڵگه‌ی محه‌له‌بیه‌یه بۆ وه‌رگرتنه‌وه‌ی نزیكه‌ی هه‌زار و 100 خێزانی ده‌ربه‌ده‌ر كه یه‌كێك له ئه‌ندامانی خێزانه‌كانیان سه‌ر به داعش بون یان له‌و رێكخراوه‌دا چه‌كداربون.
ئه‌و ناحیه‌یه به دوری 35 كیلۆمه‌تر ده‌كه‌وێته خۆرئاوای موسڵ، دانیشتوانه‌كه‌ی زیاتر له 14 هه‌زار كه‌س ده‌بن و زۆرینه له پێكهاته‌ی توركمانن.
قاسم محه‌مه‌د شه‌ریف، قایمقامی قه‌زای ته‌له‌عفه‌ر به (كه‌ركوك ناو)ی وت "ئه‌وه‌ی له ناوچه‌كانی خۆرئاوای نه‌ینه‌وا رویدا له هه‌ر ناوچه‌یه‌كی دیكه‌ی عیراق رویداوه، له شه‌ڕی تائیفی دوای روخانی رژێمی پێشوو له 2003 تا دواتر بارودۆخه‌كه خراپتر بوو، كاتێك له 2014دا داعش ده‌ستی به‌سه‌ر پارێزگاكه‌دا گرت".
ئه‌و ده‌ڵێت داعش هه‌وڵیدا له ناوچه‌كه‌دا به پاساوی مه‌زهه‌بی یه‌كگرتویی نیشتمانیی و نه‌ته‌وه‌یی تێكبدات.
"هه‌وڵناده‌ین ئه‌و برینانه بكولێنینه‌وه كه ابردوو، به‌ڵكو ده‌مانه‌وێت و كارده‌كه‌ین بۆ ئه‌وه‌ی هه‌موان به‌رپرسیارێتی خۆیان هه‌ڵبگرن و یه‌كتری ره‌تنه‌كه‌نه‌وه".
قاسم شه‌ریف وتی "خه‌ڵكی ناوچه‌كانی خۆرئاوای نه‌ینه‌وا سه‌دان ساڵه به خۆشه‌ویستی و سۆز و برایه‌تی پێكه‌وه ده‌ژین، پێویسته هه‌موان خه‌بات بۆ نه‌هێشتنی ئه‌و درزه و گه‌ڕانه‌وه‌ی پێكه‌وه‌ژیان و په‌یوه‌ندییه كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان بكه‌ن".
قایمقامی ته‌له‌عفه‌ر ده‌ڵێت په‌یماننامه‌كه ده‌رفه‌تێكه تا ئاواره‌كان بتوانن بگه‌ڕێنه‌وه.
له ساڵانی رابردوودا و له چه‌ند ناوچه‌یه‌كی دیكه‌ی نه‌ینه‌وا، گه‌ڕانه‌وه‌ی ئه‌و كه‌سانه‌ی تۆمه‌تبارن به هاوكاری داعش ناڕه‌زایی زۆری لێكه‌وته‌وه، له هه‌ندێك ناوچه‌ش به‌ره‌و بارگرژی سه‌ریكێشا، به تایبه‌ت له ناحیه‌ی زومار رێگه به بنیاتنانی كه‌مپێك نه‌دراوه بۆ ئاواره عیراقییه‌كانی كه‌سوكاری داعش.
زینە عەلی، نوێنەری نیشتەجێی بەرنامەی نەتەوە یەكگرتوەكان بۆ پەرەپێدان لە عیراق ده‌ڵێت کۆنفرانسەکە و پەیماننامەکە خاڵی وەرچەرخانن بۆ محەلەبیە و "ئاماژەیه‌كی هیوابەخشە بۆ بەرەوپێشچونی ئاشتی و سەقامگیری کۆمەڵگه".
بەرنامەی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ پەرەپێدان لە عیراق، بە هاوبەشی لەگەڵ حکومەتی دانیمارك، پشتیوانی لە کاری 24 لیژنەی ئاشتەوایی ناوخۆیى لە پارێزگاکانی نەینەوا، سەڵاحەدین و ئەنبار ده‌كات، پلانیان هەیە لیژنەی زیاتر لە دیالە و کەرکوکیش پێكبهێنن.
كاری ئه‌و لیژنانە بۆ چارەسەری ململانێ و داکۆکیکردن لە ئاشتەوایی و پێکەوەژیانه، له‌رێی گفتوگۆ و نێوەندگیری و بنیادنانی متمانە لەنێوان خه‌ڵكی ناوچه‌كاندا.
له‌رێی كاری ئه‌و لیژنانه‌وه؛ بەرنامەی نەتەوە یەكگرتوەكان بۆ پەرەپێدان پڕۆژەیەکی بەگەڕخست لەسەر ئامادەباشی و یەکخستنەوەی کۆمەڵگه بۆ ئەو خێزانانەی گوماندەکرێت هاوسۆزی داعش بن.
له قۆناغی یه‌كه‌می پرۆژه‌كه‌دا هه‌وڵی گه‌ڕانه‌وه‌ی چوار هه‌زار خێزان ده‌درێت بۆ چوار ناوچه‌ی نەینەوا، سەڵاحەدین و ئەنبار، دواتر بۆ ساڵانی 2021 و 2022یش پرۆژه‌كه به‌رده‌وام ده‌بێت و ئامانجیه‌تی ژماره‌یه‌كی زیاتر خێزان به زێدی خۆیان شادبكاته‌وه.
