هاوڕێی 36 ساڵ
دوای سێ دەیە ژیانكردن لە كەركوك: من ونبوی هەڵەبجەم

هەڵەبجە/16ی ئاداری 2022/ هاوڕێ ئازاد لە مەراسیمی 34 ساڵەی كیمیابارانی هەڵەبجە، لەگەڵ وێنەی منداڵی خۆی. وێنەكەی ئەمڕۆ، تروسكە حەمەعەلی گرتویەتی

كاروان ساڵحی

"پێیانوتم تۆ كوڕی ئەم بنەماڵەیە نیت، تۆ خەڵكی هەڵەبجەیت"،  دوای سێ دەیە ژیانكردن لەگەڵ خێزانێكی كەركوكی، هاوڕێ ئەنوەر 36 ساڵ، دەستی سێ كوڕەكەی گرت و خۆی گەیاندە هەڵەبجە، لە نێو گۆڕستانی شەهیدانی شارەكە سوڕایەوە و وتی "دەمەوێت بزانم دایك و باوك و كەسوكارم لەكوێن".

هاوڕێ ئەنوەر، لە مانگى حوزەیرانی 2021دا لەگەڵ ئەو ژنەی وەكو دایك بەخێوی كردووە، لەسەر میرات دەكەونە گفتوگۆ، هەر لەو گفتوگۆیەدا ئاگاداردەكرێتەوە كە ئەو، "كوڕی ئەو ماڵە نییە"، بەپێی وتەی هاوڕێ بۆ (كەركوك ناو).

زیاتر وتی "دایكم پێی وتم تۆ كوڕی ئەم بنەماڵەیە نیت، تۆ لە منداڵە ونبوەکانی شارى هەڵەبجەیت و لە كیمیابارانكردنی هەڵەبجەدا ونبویت"، لێرەوە هاوڕێ، هەست بە شۆكێك دەكات و تائێستاش بەرینەداوە.

هاوڕێ دەڵێت "كەوایە قسەی خەڵكی گەڕەك راست بووە كە پێیاندەوتم تۆ كوڕی ئەم بنەماڵەیە نیت".

بەپێی پێناسی باری كەسێتی، هاوڕێ ئەنوەر لە 13ی كانونی دووەمی 1986 لە بەغدا لە دایكبووە.

هاوڕێ بۆ (كەركوك ناو) وتی كە هەر لە منداڵییەوە، بەشێك لە منداڵانی گەڕەكی رەحیماوا لە كەركوك پێیانوتووە، كە تۆ كوڕی ئەو ماڵە نیت، ئەم قسەیە بەردەوام بووە و لەگەڵیدا گەورە بووە.

هاوڕێ دەڵێت "هەركات وایانپێدەوتم، باوكمم ئاگاداردەكردەوە، بەڵام باوكم دەیوت راستناكەن، تۆ كوڕێ ئێمەیت".

ئەو چیرۆكە كاتێك تەقییەوە كە ئەنوەر عەسكەر، لە حوزەیرانی 2021 بە كۆرۆنا كۆچیی دواییكرد و پرسی دابەشكردنی میراتەكەی دەستیپێكرد.

"رۆژێك دایكم پێیوتم، تو كوڕی ئەم بنەماڵەیە نیت"، هاوڕێ زیاتر وتی "دوای ئەو قسەیە تێگەیشتم هەموو ئەوانەی هاوڕێیەكانم دەیانوت راستە... بەشێك لە هاوڕێیەكانم بەردەوام دەیانوت تۆ كوڕی ئەو پیاوە نیت".

رۆژێك دایكم پێیوتم، تو كوڕی ئەم بنەماڵەیە نیت

لەو سەروبەندەی كە لەگەڵ دایكی لەسەر پرسی میرات قسە دەكەن، رۆژێك دایكی پێی دەڵێت "دەتوانیت ئۆتۆمبێلەكەی باوكت بفرۆشیت – لە جۆری بەڕازیلی رەنگ شین-، كە چوم بۆ فرۆشتنی بینیم بەڵگەنامەیەكی زۆر لەناو داشبڵی سەیارەكەی باوكمدا دانراون، بەڵگەنامەكان خوێندەوە بەگشتی ساتی رادەستكردنی منی تیابوو بە باوكم (ئەنوەر)".

hawre
هاوڕێ ئەنوەر، لە گۆڕستانی تایبەت بە قوربانیانی هەڵەبجە. فۆتۆ: ئەكاونتی هاورێ ئازاد

"بەپێی بەڵگەنامەكان، من لەلایەن سەربازێكی عیراقییەوە لە ئاداری 1988 رادەستی خانەی منداڵانی بێسەرپەرشت كراوم لە ناوچەی كەڕادە لە بەغدا و لەو خانەیە ناوم وەلید بووە"، هاوڕێ زیاتر وتی "پێدەچێت هەر سەربازەكە ئەو ناوەی لێنابم، كاتێك رادەستی خانەكەی كردوم".

هاوڕێ گومان دەكات دایكی بە مەبەست ئەو بەڵگەنامانەی لەناو ئەو داشبڵە دانابێت، تا هاوڕێ دڵنیابێتەوە كە كوڕی ئەو ماڵە نییە.

لە 16ی ئاداری ساڵی 1988، حكومەتی پێشوی عیراق لە سەردەمی حزبی بەعس، بە سەرۆكایەتی سەدام حسێن، شاری هەڵەبجەی بە فڕۆكە كیمیابارانكرد و بەهۆیەوە بەپێی ئامارەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان پێنج هەزار كەس گیانیانلەدەستدا و زیاتر لە 10 هەزار كەسیش برینداربون.

هەر بەپێی بەڵگەنامەكان، هاوڕێ ئەنوەر، لە مانگی ئابی 1988 رادەستی ئەنوەر عەسكەر كراوە، كە سەرتاشێكی ناسراوی كەركوك بووە و وتی "بەپێی رێكارە یاسییەكان رەگەزنامەی لەلایەن حكومەتی عیراقەوە پێدراوە و ناوەكەی كراو بە هاوڕێ".

بەو پێیەبێت تەمەنی دوو ساڵ و حەوت مانگ بووە، كاتێك ئەنوەر عاسكەر لە خۆیگرتووە.

ئەنوەر عەسكەر، خەڵكی گەڕەكی رەحیماوای كەركوكە، كە یەكێكە لە گەڕەكە گەورەكانی شاری كەركوك و زۆرینەی هەرە زۆری دانیشتووانەكەی كوردن.

هاوڕێ ئامادەنەبوو، هیچ یەكێك لەو بەڵگەنامانە بە (كەركوك ناو) بدات، چونكە وتی "لایەنی ئەمنی حكومەتی هەرێم وتویانە دەبێت بپارێزرێن تا كەسوكارەكەت دەدۆزینەوە".

هاوڕێ وێنەیەكی منداڵی خۆی نیشانداین كە جلوبەرگێكی سوری لەبەردابووە، وەك ئەو دەڵێت "رەنگە ئەوكاتە بێت كە من رادەستی باوكم (ئەنوەر عەسكەر) كرابم".

hawree
هاوڕێ ئەنوەر ئەم وێنەیەی نیشانی (كەركوك ناو)دا، گوماندەكات لەو تەمەنەدا رادەستی ئەنوەر عەسكەر كرابێت.

جگە لە قسەی بەشێك لە منداڵانی كۆڵان، هاوڕێ دەڵێت "هەرگیز پێمنەوتراوە كە كوڕی ئەو ماڵە نیم، هیچ هەستێكی وام لا دروست نەبوو، كە ئەوان باوك و دایكی من نین".

هەرگیز پێمنەوتراوە كە كوڕی ئەو ماڵە نیم، هیچ هەستێكی وام لا دروست نەبوو

زیاتر وتی "ئێستاش مامەكانم زۆر پاڵپشتیم دەكەن".

هاوڕێ ئەنوەر، لە باوكییەوە پیشەی سەرتاشی بۆ ماوەتەوە، هاوكات ماوەیەك كاری فۆتۆگرافی دەكرد بۆ دەزگاكانی راگەیاندن. خێزاندارە و باوكی سێ منداڵە.

هەروەها یەكێكە لەو گەنجانەی بە خۆبەخشی هاوكاری منداڵانی ئاوارەی دەكرد لە كەمپەكان و قژی بۆ چاكدەكردن. پێشتر لە (كەركوك ناو) یەكێك لە كارە خۆبەخشییەكانی بۆ ئاوارەی نێو كەمپەكان بڵاوبۆوە.

ئەنوەر عەسكەر، جگە لە هاوڕێ، كچێكی تری هەیە.

بنەماڵە و خزمانی ئەنوەر عەسكەر، ئامادەنەبون هیچ قسەیەك لەسەر ئەو كەیسە بكەن، تەنیا جەختیانكردەوە لەوەی "قسەكانی هاوڕێ لەبارەی ئەو كەیسەوە راستن". هەروەها وتیان كە ئەوان هەروەكو كوڕی ئەنوەر عەسكەر سەیری هاوڕێ دەكەن و بەهەمان شێوەی پێشوو لەگەڵیدا لە پەیوەندیدان.

عەلى جەمال،  دانیشتوى گەڕەکى رەحیماوا لە كەركوك، ماڵیان لە هەمان كۆڵانی ماڵی ئەنوەر عەسكەر بووە، بە (كەركوك ناو)ی وت "ئێمە دەمانزانى کاک ئەنوەرى کۆچکردوو ئەو منداڵەى لە شارى بەغدا هێناوە بۆ ئەوەى بەخێوى بکات، چونكە ئەوكات منداڵی نەبوو، بەڵام بەڕاستی وردەکارییەکەیمان نەدەزانى، شتێكی تایبەت بوو بە خۆیان، نە ئەوان باسی وردەكارییەكەیان دەكرد، نە ئێمەش لێمان دەپرسین".

وتیشی "زۆرێك لە خەڵكی تری كۆڵانەكە ئەوەیان دەزانی و شاراوە نەبوو".

hawreef
وێنەی هاوڕێ ئەنوەر. فۆتۆكە هاوڕێ ئەنوەر تایبەت بۆ (كەركوك ناو)

لە وەسفی هاوڕێ ئەنوەریشدا وتی "لە منداڵی و گەنجێتیدا روح سوک بوو، كوڕێكی كۆمەڵایەتی و خۆشەویست بوو".

هاوڕێ لە دوای ئەوەی دایكی پێی دەڵێت "كوڕی ئێمە نیت"، سەردانی هەڵەبجە دەكات و بە هاوكاری چەند كەسێك دەستیكردووە بە گەڕان بەدوای كەسوكاریدا.

ئەمڕۆ كە یادی 34 ساڵەی كیمیابارانكردنی هەڵەبجە بوو، هاوڕێ بۆ یادكردنەوەكە لەوێ بوو. "لێرەم بۆ ئەوەی كەسوكاری راستەقینەی خۆم بدۆزمەوە".

211 منداڵی ونبوی كارەساتی هەڵەبجە لە رێكخراوی منداڵە ونبووەكانی هەڵەبجە تۆماركراوە، 74 داواش بۆ دۆزینەوەی منداڵە ونبووەكان تۆماركراوە.

شەونم عەبدوڵا محەمەد، سەرۆکی رێکخراوەكە، بە (كەركوك ناو)ی وت "كە زانیم كەیسێكی لەو شێوەیە هەیە، من خۆم چووم بە شوێن هاوڕێ ئەنوەردا، لە كەركوكەوە هێنامە هەڵەبجە، سەردانی لایەنە پەیوەندیدارانەمان كرد كە پێویستە كاربكەن بۆ دۆزینەوەی كەسوكاری ئەوانەی ونبون".

بەپێی رێكارەكان، ئەو كەسانە بە ونبوو هەژماردەكرێن و پێویستە لایەنی ئەمنی ئاگاداربكەنەوە.

شەونم وتی "هاوڕێ ئەنوەر لایەنی ئەمنی ئاگاداركردۆتەوە و هەموو بەڵگەنامەكانی رادەستكردون... وەزارەتی ناوخۆش نوسراوی بۆ ئەو مەبەستە ئاراستەی ئیدارەی پارێزگای هەڵەبجە كردووە، ئەوانیش كەیسەكەیان بردۆتە  دادگا".

ئێستا كەیسی هاوڕێ ئەنوەر لە دادگای هەڵەبجەیە.

بەڕێوەبەری رێكخراوی منداڵە ونبووەكانی هەڵەبجە كە ئیش لەسەر ئەو كەیسانە دەكەن، وتی "دادگای داوای كردووە پشکنینی DNA بۆ هاوڕێ ئەنوەر بكرێت، تا لەگەڵ پشكنینی ئەو كەسانەدا بەراورد بكرێن كە داوایان تۆماركردووە بۆ دۆزینەوەی منداڵەكانیان... پێویستە حكومەت تێچوی پشکنینی DNA لە ئەستۆبگرێت".

هاوڕێ ئەنوەر وتی "زۆر لایەن و كەسایەتی بەڵێنیانداوە تێچوی پكشنینەكە لە ئەستۆبگرن، من لەم یادەدا داوای جێبەجێكردنی بەڵێنەكان دەكەم".

  • FB
  • Instagram
  • Twitter
  • YT