چیتر دەبەی ئاو و پاشماوە پلاستیکییەکانتان فڕێمەدەن، بەڵكو لەو سندوقانەی دابنێن كە هەردوو رێکخراوی وادی ئەڵمانی و رێکخراوی رەنگ بۆ گەشەپێدان و رۆشنبیری لە خوێندنگەكانی كەلار و كفری دایدەنێن و دواتر لە پڕۆژەیەكی ریسایكلین-دا خشڵ و كورسی و یاری منداڵانی لێ دروستدەكەن.
ئەم پڕۆژەیە كە لە ئابی ئەمساڵەوە دەستیپێكردووە پێنجشەممە 20ی تشرینی یەكەم بە دانانی سندوق بۆ دانانی دەبەی ئاو و پاشماوە پلاستیكییەكانی تر هەنگاوی دووەمی نا، بڕیارە تا شوباتی 2023 بخایەنێت و لەو ماوەیەدا هەرچی پاشماوەی پلاستیكی هەیە كۆبكرێتەوە و ببرێتە سەنتەرێكی ریسایكلین.
باخان جەمال، ئەندامی تیمی وادی لە ئۆفیسی سەرەكی سلێمانی، بە (كەركوك ناو)ی وت "ئەم پڕۆژەیە جگە لە دانانی سەنتەرێكی ریسایكلین، هاوكات چالاكی هۆشیاریی ژینگەییمان هەیە بۆ باسكردنی زیانەكانی پلاستیك و بڵاوبونەوەی بەسەر زەوییداو زیانەكانی بۆ ئاو و كەشوهەوا".
"ئامانج لەم پڕۆژەیەش پاراستی مرۆڤ و ژینگەیە لە ژەهری ماددەی پلاستیک و هۆشیارکردنەوەی کۆمەڵگە"، باخان زیاتر وتی "لە ئێستادا گۆڕانی کەشوهەوا لەدونیادا و لەوانەش عیراق و هەرێمی كوردستان كە پلەكانی گەرما بەرزبونەتەوە و سامانی ئاوی ژێرزەوی كەوتۆتە بەر مەترسی پڕۆژەی لەم جۆرە گرنگە".
ئەمە دووەم ئەزمونی ریكخراوی وادییە، دوای سەركەوتنی هەمان پڕۆژەیان لە هەڵەبجە، كە لە ئێستادا پاشماوە پلاستیكییەكان لەو شارە فڕێنادرێت و كورسی و خشڵ و یاریی منداڵانی تیادا دروستدەكرێت.
دەرباز مەجید، سەرۆکى رێکخراوى رەنگ بۆ گەشەپێدان و رۆشنبیری، كە بەهاوكاریی وادی پڕۆژەكە جێبەجێ دەكەن لە ئیدارەی گەرمیان، بە (کەرکوک ناو)ی وت "ئەمە یەكەم پڕۆژەی ریسایكلینە لەم ناوچەیە بە هاوكاری وەزارەتی دەرەوەی كەنەدا جێبەجێ دەكرێت".
"لە هەنگاوى یەکەمدا پێنج سندوقی ئاسن لە ناوەندەكانی خوێندن بۆ مامۆستایان و خوێندكاران دروستدەكرێت، بۆ ئەوەی پاشماوە پلاستیكییەكانی تێبكەن... دواتر کە سندوقەكان پڕبوون پاشماوەكان بۆ سەنتەرى ریسایكیلینەكەی دەبەن كە بڕیارە لە نزیكترین كاتدا لە كفری بكرێتەوە، لەوێ كورسی، ئینجانەی گوڵ، خشڵ و باڵندە و یاریی منداڵانی لێ دروستدەكرێت".
لە هەنگاوى یەکەمدا پێنج سندوقی ئاسن لە ناوەندەكانی خوێندن بۆ مامۆستایان و خوێندكاران دروستدەكرێت، بۆ ئەوەی پاشماوە پلاستیكییەكانی تێبكەن
لە عیراقدا خەریكە هاوبۆچونێكی گشتی لەنێو رێكخراوەكان و میدیادا دروستدەبێت بۆ گرنگیدانی زیاتر بە ژینگە و پرسی گۆڕانی كەشوهەوا.
لە مانگی ئەیلولی ئەمساڵ وەزارەتی كشتوكاڵی عیراق بڵاویكردەوە كە بەهۆی گۆڕانی كەشوهەواوە، دوو ملیۆن و 953 هەزار دۆنم زەوی لە عیراق لەژێر مەترسی بەبیابانبوندان، و زۆرترین زیانیش بەر پارێزگای زیقار كەوتووە بەڕێژەی لەسەدا 53.
عەلی حەمود، بەڕێوەبەری گشتیی فەرمانگەی زەوییە كشتوكاڵییەكان لەو وەزارەتە بە كەناڵی عیراقییەی نیمچە فەرمی وتووە "لە گۆڕانی كەشوهەوا و كەمی ئاو-دا زۆرترین زیان بەر زەوییە كشتوكاڵییەكان كەوتووە".
زیبا عەلى بارام (65ساڵ)، ژنە خزمەتگوزارێكی خوێندنگەی نەورۆز لە كفری، پێشوازی لەو پڕۆژەیە كرد، وتی "هەموو رۆژێك لە شەشی بەیانییەوە تا 12ی نیوەڕۆ لەم خوێندنگەیە سەرقاڵی پاككردنەوەی ژینگەی خوێندنگەكەم، چونكە خوێندكارەكان منداڵن و پاشماوەی دەبەی ئاو و شەربەت فڕێدەدەن، بەڵام دانانی ئەو سندوقە و هۆشیاركردنەوەی خوێندكار گرنگە بۆ ئەوەی پاشماوەكانیان لەو سندوقەدا دابنێن".
لەنێو خوێندنگەی نەورۆز كە پڕۆژەكە لە چالاكییەكدا بە بەشداری خوێندكاران و مامۆستایان راگەیەنرا، سارە محەمەد پۆلى پێنجى سەرەتایی وتی "فێرى ئەوەیان کردین چیتر دەبەی پلاستیک و قتوو فڕینەدەین و بیکەینە ناو ئەو سندوقەوە".
هیوا محەمەد، بەڕێوەبەرى خوێندنگەى نەورۆز لە قەزای كفری – ناوچەیەكی جێناكۆكە بەپێی دەستوری عیراق-، وتی "داوادەكەین پڕۆژەكەی وادی و رێكخراوی رەنگ فراوانبكرێت، چونكە ئەمە هەنگاوێكی گرنگە بۆ ئایندەی ژینگە لە عیراق و ئامادەكاریی بۆ گۆڕانی كەشوهەوا".
