كەوسەر و فاتمە؛ لە هەرزەكارییەوە قوربانی دەدەن، هەرچی خەون و خولیاكانیانە لەگەڵ هاوسەرگیریكردندا لەناودەچن و بەهۆی شەڕی چەند ساڵەی داعشەوە، هێندەی دیكە مەینەتییان روبەڕوو دەبێتەوە و لەگەڵ منداڵەكانیشیاندا بە تەنیایی دەمێننەوە.
ئەو بارودۆخە سەختەی ژیان لە نەینەوا؛ نابێتە هۆی كەوتنی ئەو دوو ژنە و بە هاوكاری دارایی رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان، پرۆژەی بچوك بەڕێوەدەبەن بۆ دابینكردنی سەرچاوەی داهات تا داهاتویەكی باشتر بۆ منداڵەكانیان بەدیبهێنن، ئەوەش بەپێی راپۆرتەكانی بەرنامەی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ پەرەپێدان (UNDP).
كەوسەر خەونێكی هەبوو
ئەو دەیویست ببێتە پزیشك، بەڵام خەونەكەی لێسەندرا، دوای ئەوەی بە زۆر لە قوتابخانە دەركرا و هاوسەرگیری پێكرا، بەپێی چیرۆكی ناوبراو، كە (UNDP) بڵاویكردۆتەوە.
كەوسەر ناوی خوازراوی ژنێكی تەمەن 28 ساڵانە، خەڵكی تلكێفە -شارۆچكەیەكی زۆرینە كریستیانی نەینەوایە-، دەڵێت بە زۆر و بە ناچاری لە قوتابخانە دەركرا، بەوهۆیەوە خەونەكانیشی لە دەستدا، ئەوەش بەبڕیاری باوكی تا لە كێڵگەی كشتوكاڵ و بەخێوكردنی ئاژەڵدا هاوكاری خێزانەكەی بكات.
بێ ئومێد نابێت و هەر بە هیوای دەستپێكردنەوەی خوێندنە، بەڵام لەپڕ، پرۆسەی هاوسەرگیری یەخەی دەگرێت و لە 17 ساڵیدا ماڵی باوكی بەجێدەهێڵێت، "هەستم بە ترس دەكرد، تێكشكاو و وێران بووم، من هێشتا هەرزەكار بووم كە هاوسەرگیریم كرد".
"هاوڕێكانم پێیانوتم كە هاوسەرگیریی نەكەم، بەڵام من پێموتن كە باوكم پەیمانی داوە و ناتوانێت پاشگەز ببێتەوە".
ژنان دەبێت بەرگری لە خۆیان بكەن و پشت بە خۆیان ببەستن
(UNDP) دەڵێت هاوسەرگیریی لە تەمەنی كەمدا، ژنان و كچان ڕوبەڕوی مەترسیی توندوتیژیی خێزانی، پاشكۆیەتی دارایی و مەترسیی گەورەتريش دەكاتەوە لە كاتی سكپڕیی و منداڵبووندا.
یەكەم منداڵی كەوسەر دوای ساڵێك لە هاوسەرگیریی لە دایكبوو، دواتر منداڵی دوەم و تا پێنجەم دەهێنێتە دنیا، "هەموو لێپرسراوێتییەكان بۆ من جێهێڵران و كەوتە سەر شانی من، زۆر قورس بوو كە ئەو هەمووە لێپرسراوێتییە هەڵبگرم، من زۆر گەنج بووم بۆ هەموو ئەوانە، .. بۆیە دەبوو خەسووم و مێردەكەم یارمەتییان بدامایە لە منداڵی یەكەممدا".
هاوسەرەكەی تەنیا یەك ساڵ لە خۆی گەورەتر بوو، ئامادەیی لە ئەستۆگرتنی هەندێك لەو لێپرسراوێتییانەی هەبوو، دوای كاركردنی لە كارگەیەكی ئاردی خۆماڵیدا، لە كاروباری ماڵەوەشدا هاوكاری كەوسەری دەكرد.
لە كاتی شەڕ و هێرشەكانی (دەوڵەتی ئیسلامی لە عیراق و شام - داعش)، لە ساڵی 2014ـدا، هاوسەرەكەی كەوسەر لە بۆردومانێكی ئاسمانیدا گیانلەدەستدەدات.
كەوسەر و پێنج منداڵ، بەبێ هیچ سەرچاوەیەكی داهات مانەوە؛ تا مزگەوتێكی ناوچەكە مانگانە بڕی 50 هەزار دیناری بۆ تەرخانكرد، ئەوەش بڕێكی زۆر كەم بوو كە بەشی پێداویستییەكانیانی نەدەكرد.
لە چوارچێوەی پرۆژەیەدا بەشداری كۆرسێكی راهێنانی بازرگانی (UNDP)ـی كرد و بەخشینێكی هەزار دۆلاری وەرگرت بۆ كڕینی مانگا و مەڕ.
ئێستا كێڵگەیەكی بچوكی شیرمەنی هەیە، بەرهەمەكانی لە بازاڕەكاندا ساغ دەكاتەوە و بەهۆیەوە سەرچاوەیەكی داهاتی بەردەوامی هەیە، "ژنان دەبێت بەرگری لە خۆیان بكەن، دەبێت كار بكەن و هەروەها پشت بە خۆیان ببەستن".
كەوسەر خەونی گەورەتری هەیە و دەڵێت "خەونەكەم ئەوەیە كە منداڵەكانم خوێندەواربن و دڵنیا بم خانووی تایبەتی خۆیان بنیاتبنێن، من ژیان و پاشەڕۆژم كۆتاییهات، بەڵام دەتوانم خەون و هیوام هەبێت بۆ منداڵەكانم".
كەس پرس و رای بە فاتمە نەكرد
فاتمە لە بیریەتی تەمەنی 13 ساڵان بوو، تازە پۆلی پێنجی سەرەتایی تەواو كردبوو، باوكی فشاری لێكرد تا هاوسەرگیری بكات، بەبێ ئەوەی پێشتر هاوسەرەكەی ببینێت یان هیچ پرس و رایەكی وەربگرن.
"منداڵییان لێبردم، ناچاریان كردم واز لە خوێندن بهێنم، كەس بۆچونی وەرنەگرتم، لەگەڵمدا دادپەروەر نەبون".
ئەو ئێستا تەمەنی 49 ساڵە، چوار منداڵی هەیە، بچوكەكەیان حەوت ساڵە و گەورەكەیان 26 ساڵە، خەڵكی خۆرهەڵاتی موسڵە بەڵام دوای هاوسەرگیری ماڵی گواستۆتەوە بۆ خۆرئاوای شارەكە، تا شەڕی داعش، 28 ساڵی تەمەنی لەوێ بەڕێكردووە.
فاتمە و خێزانەكەی لەكاتی هێرشەكانی 2014ـی داعش رودەكەنە تلكێف، دوای رێكردن بەپێ بەدرێژایی 85 كیلۆمەتر، دەیانویست لەوێوە بگەنە هەولێر، بەڵام كرێی هاتوچۆ بە ئۆتۆمبێل دەوروبەری 70 دۆلار دەكەوت، ئەوەش لە توانای دارایی ئەواندا نەبوو بۆیە گەڕانەوە بۆ موسڵ و لەژێر دەسەڵاتی داعشدا ژیان.
لە شەڕی كۆنتڕۆڵكردنەوەی شاری موسڵ، لە ساڵی 2017ـدا، هاوسەرەكەی فاتمە بەهۆی بۆردومانێكی ئاسمانییەوە گیانیلەدەستدا، "دەوروبەری نیوەڕۆ بوو، سەرقاڵی نانخواردن بون لە هەیوانەكەدا، لەوكاتەدا بۆردومانی ئاسمانی هەبوو، چەكدارانی داعش لە دەرەوەی خانوەكەدا بون و كەس نەیدەوێرا پێیانبڵێت ئەوێ بەجێبهێڵن".
منداڵییان لێبردم و ناچاریان كردم واز لە خوێندن بهێنم
"لە پڕ هەستمان بەهیچ شتێك نەكرد، خانوەكە بەسەرماندا روخا، هاوسەرەكەم و كچەكەم كەوتنە ژێر داروپەردوی خانوەكەوە"، فاتمە دەڵێت لە چەند كاتژمێرێكدا هاوسەرەكەی گیانیلەدەستدا و كچەكەی كە ئەوكات سێ ساڵان بوو، رزگاری بووە، "كچەكەم دەستبەجێ گەیاندە نەخۆشخانە و بۆ ماوەی زیاتر لە 40 رۆژ بێهۆش بوو".
فاتمە دواتر خێزانەكەی دەگوازێتەوە بۆ تلكێف و پشت بە خۆراكی مانگانە، هاوكاری رێكخراوەكان و مزگەوت و كەسوكاری دەبەستێت، "ماوەیەكی سەخت بوو، رۆژی یەكەم ژەم خواردنمان دەخوارد"، بۆیە لە قەرزكردن و چاوەڕوانی دەستی خەڵك بێزار دەبێت و بیر لە رێگایەكی دیكە بۆ بژێوی خێزانەكەی دەكاتەوە.
لە چوارچێوەی پرۆژەیەكی (UNDP) دەرفەتی بۆ دەڕەخسێت بۆ راهێنان و وەرگرتنی بودجەی پرۆژەی بچوك كە فرۆشگایەكی بچوكی لە نزیكی قوتابخانە و لە ناوچەی نیشتەجێبوندا، پێدەكاتەوە.
ئێستا هەفتانە لانیكەم 14 دۆلار (زیاتر لە 20 هەزار دینار) پاشەكەوت دەكات و خواستی ئەوەی كارەكەی فراوانتر بكات، "لەگەڵ ئەم فرۆشگایەدا بارودۆخم گۆڕا، پێشتر نەمدەتوانی میوەیەك بۆ منداڵەكانم بكڕم بەڵام ئێستا جیاوازە".
پێشتر رۆژانە دەوربەری 20 كڕیار سەردانی دوكانەكەیان دەكرد بەڵام ئێستا رۆژانە 50 تا 60 كڕیاری هەیە، "بە خۆشترین كاتەكانی ژیانمدا تێدەپەڕم و باشتر لە رابردوو دەژیم، دەتوانم پێداویستییەكانی منداڵەكانم دابینبكەم، سەختە كە منداڵەكانت داوای شتێكت لێبكەن و نەتوانی بۆیان دابینبكەیت".
فاتمە شانازی دەكات بەوەی بەدەستیهێناوە و دەڵێت "بە كەرامەت و ئیرادەیەكی بەهێزەوە دەژیم".
