ژنێك و دوو پیاوی ئاوارە گیانلەدەستدەدەن، ئەوەش بەهۆی سێ روداوی جیاوازەوە لە ماوەی كەمتر لە هەفتەیەكدا، كە گومانی "كوشتن و خۆكوشتن"ـیان لێدەكرێت.
لە دوایین روداودا؛ 4ـی ئاداری 2022 ژنێك لە كەمپی ئاوارەكانی خانكێ گیانیلدەستدا و دوای چەند كاتژمێرێك هاوسەرەكەی بە تۆمەتی كوشتنی لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە دەستگیركرا.
"شەوی رابردوو ئاوارەیەكی ئێزیدی كەمپەكەمان كە لەوكاتەدا مەست بووە، چەند فیشەكێكی بە هاوسەرەكەیەوە ناوە و كوشتویەتی، دوای ئەوەی دەمەقاڵی لەنێویاندا دروستبووە" بەوتەی پیر عەلو كەچەل، بەرێوەبەری كەمپی خانكێ بۆ (كەركوك ناو).
عەلو دەڵێت ئەو ژنە تەمەنی 40 ساڵە، هاوسەرەكەی دوو ژنی هەیە و بەیانی ئەمڕۆ شەممە 5ـی ئادار لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە بە تۆمەتی كوشتن دەستگیركراوە.
كەمپی خانكێ لە قەزای سێمێل-ـی پارێزگای دهۆكە و زیاتر لە 14 هەزار كەسی تێدا دەژی كە زۆرینە ئێزیدین.
لە روداوێكی دیكەدا 1ـی ئاداری ئەمساڵ، هاوڵاتییەكی كەمپی قادیا سوتا و دوای سێ رۆژ مانەوەی لەژێر چاودێری پزیشكیدا گیانیلەدەستدا.
سەرچاوەیەكی ئاگادار لە روداوەكە بە (كەركوك ناو)ـی وت "ئەو گەنجە ناوی باسل دەخیل سەمیر بوو، لە دەرەوەی كەرەڤانەی خێزانەكەیی و بە جیا دەژیا، چونكە دایكی لە ژیاندا نەماوە و هەموو كەمپیش دەزانن كێشەی لەگەڵ باوكیدا هەبووە، بەوهۆیەوە خۆی سوتاندووە".
كەمپی قادیا یان روانگە لە قەزای سێمێل-ـە و زیاتر لە 12 هەزار كەسی تێدا دەژی.
هیچ لایەنێكی رەسمی كەمپەكە لەسەر روداوەكە لێدوانیان بۆ (كەركوك ناو) نەدا.
ئەمیر عادل، لێپرسراوی راگەیاندنی تەندروستی زاخۆ بە (كەركوك ناو)ـی وت "ئەو گەنجە هێنرایە نەخۆشخانەی زاخۆ و بەهۆی نەبونی بەشی تایبەت بە سوتاوی رەوانەی دهۆكمان كرد، تائێستاش وردەكاری روداوەكە رون نییە و ئاگاداری لێكۆڵینەوەكان نین".
سێییەم روداو لە 28ـی شوباتی 2022ـدا بووە، گەنجێكی نیشتەجێی كەمپی (باجێت كەنداڵ) گیانیلەدەستدا و بەوتەی كەسوكاری "خۆی هەڵواسیووە".
"هەموو كات دەم بە خەندە و بێ كێشە بوو، هیچ كاتێك بە غەمباری نەمانبینیووە، ئەو شەوەی روداوەكەش پێكەوە لەگەڵ خێزانەكەی نانی خواردووە و دواتر هەمویان خەوتون، لەوكاتەدا خۆی خنكاندووە" بەوتەی جەلال مەهمەد، برازای قوربانییەكە بۆ (كەركوك ناو) كە دەڵێت هێشتا پۆلیس لە لێكۆڵینەوەدایە.
ئەو گەنجە ناوی روندك شڤان-ـە و لە پۆلی نۆیەمی بنەڕەتی بووە، خوشكێك و سێ برای دیكەی هەیە، باوكی كاری كشتوكاڵی دەكات.
كەمپی باجێت كەنداڵ هەر لە سێمێل-ـە و زیاتر لە هەشت ئاوارەی تێدایە.
(كەركوك ناو) زیاد لە جارێك هەوڵیدا لەسەر ئەو سێ روداوە لێدوانی لایەنی ئەمنی وەربگرێت بەڵام هەوڵەكان بێ ئاكام بون.
بەوتەی بەڕێوەبەری كەمپی خانكێ "ئاوارەكان زۆر بێزاربون لە ژیانی كەمپ، هەشت ساڵە لێرەن و بەهۆی كێشەی ئەمنی و ئاوەداننەكردنەوەی شنگال ناتوانن بگەڕێنەوە، جگە لە بێكاری و كەمبونەوەی هاوكاری رێكخراوەكان، بۆیە بیر لە خۆكوشتن دەكەنەوە" پیر عەلو كەچەل وادەڵێت.
به‌وته‌ی سه‌دا 20ی به‌شداربوانی راپرسییه‌ك كە ساڵی رابردوو له نێو ئاواره‌كاندا كراوە؛ بۆ جارێكیش بێت كه‌سوكاریان بیریان له "خۆكوشتن" كردۆته‌وه.
حكومه‌تی فیدراڵی عیراق لە ساڵی 2021ـدا لیژنه‌یه‌كی بۆ به‌دواداچون و لێكۆڵینه‌وه له هۆكاره‌كانی "خۆكوشتنی هاوڵاتیانی ئاواره"ی ئێزیدی پێكهێنا به‌ڵام هێشتا ده‌ره‌نجامه‌كه‌ی ئاشكرانه‌كراوه.
لە كۆی زیاتر لە 664 هەزار ئاوارەی هەرێم سەدا 30ـیان ئێزدین.
بەهۆی ھێرشەكانی 2014ـی داعش بۆ شنگال و ناوچەكانی تری پارێزگای نەینەوا، زیاتر لە 350 هەزار هەزار ئێزیدی ئاوارە بون و 100 هەزار كەسیش بۆ دەرەوەی وڵات كۆچیان كرد، جگە لە رفاندنی شەش هەزار ئێزیدی كە نزیك بە نیوەیان هێشتا چارەنوسیان نادیارە، بەپێی ئامارەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان.
