خاوەنی زۆرینەی مۆلیدە ئەهلییەكانی دوزخورماتوو هەڕەشەی گرانكردنیی نرخی مانگانەی ئەمپێری كارەبا دەكەن، ئەگەر داواكارییەكانیان جێبەجێنەكرێت، لە نێویاندا زیادكردنی بەشە گاز.
داواكاریی سەرەكیی خاوەنی مۆلیدە زیادكردنی بەشە گاز و گۆڕانكارییە لەشێوازی دابەشكردنیی، ئەگەرنا زیادكردنی نرخیی كاتژمێرەكانی پێدانی كارەبایە لەلایەن حكومەتەوە، ئەوەشیان بە نوسراوێك لە 25ـی تەمموزی 2022 رادەستی ئیدارەی خۆجێیی قەزای دوزخورماتوو كردووە.
ئاری سیروان، خاوەنی مۆلیدەی ئەهلی لە گەڕەكی كۆماری دوزخورماتوو بە (كەركوك ناو)ـی وت "نرخی هەر ئەمپێرێكی كارەبا كە حكومەت دایناوە كەمە، ئەگەر بەشە گازمان زیاتر بكرێت، ئەوا كێشەمان نییە بەو نرخە كارەبا بە هاوڵاتیان دەدەین و زیادی ناكەین".
نرخی هەر ئەمپێرێكی كارەبای مۆلیدە لە دوزخورماتوو لە نێوان 12 بۆ 13 هەزار دیناردایە و داوادەكەن زیادبكرێت بۆ 16 تا 18 هەزار دینار، بەپێی كاتژمێرەكانی پێدانی كارەبا بە هاوڵاتیان.
خاوەنی مۆلیدەكان پێش ئەوەی داواكارییەكانیان رادەستی قایمقامیەت بكەن، لە گردبونەوەیەكدا و لەكاتی سەردانی ئیسماعیل هەلوب، پارێزگاری سەڵاحەدین بۆ قەزاكە ناڕەزایەتییان نیشاندا.
ئەگەر بەشە گازمان بۆ زیاد بكرێت ئەوا نرخی كارەبا گرانتر ناكەین
"چەندینجار داوای جێبەجێكردنی داواكارییەكانمان كردووە و ئەنجامی نەبووە بۆیە گردبونەوەمان لەسەر رێگای هاتنی پارێزگار رێكخست" بەوتەی ئاری.
بەپێی بەدواداچونی (كەركوك ناو)، ئەگەر لەنێوان هەردوو داواكاری زیادكردنی بەشە گاز یان زیادكردنی نرخی كارەبا یەكێكیان جێبەجێنەكرێت، ئەوا خاوەنی مۆلیدە ئەهلییەكان بڕیاریانداوە سەربەخۆیانە مانگی داهاتوو نرخی كارەبا گران بكەن.
ئاری دەڵێت ئەگەر نرخەكەش گران بكەن هێشتا هەر زیانیان بەردەكەوێت و تەنیا ئەو لە مانگێكدا زیاتر لە ملیۆنێك دینار زیانی كردووە، بەوپێیەی بەشە گازی حكومی بەشیان ناكات و نرخی گازیش لە بازاڕدا زیادیكردووە.
گازی حكومیی بە نرخی 400 دینار تا 450 دینار بۆ هەر لیترێك بە مۆلیدە ئەهلییەكان دەدرێت، بەپێی كۆبۆنی رەسمی، لەكاتێكدا نرخی هەر لیترێك لە بازاڕدا دەگاتە هەزار دینار.
حەسەن زەینلعابدین، قایمقامی قەزای دوزخورماتوو بە (كەركوك ناو)ـی وت داواكاریی خاوەنی مۆلیدەكانیان رادەستی پارێزگاری سەڵاحەدین كردووە و بڕیاردراوە بەپێكهێنانی لیژنەیەك تا هەواڵی چارەسەری كێشەكانیان بدەن و بڕیاری كۆتایی "لە بەرژەوەندی خەڵك و خاوەنی مۆلیدەكاندا بدات".
لە دوزخورماتوو زیاتر لە 75 مۆلیدەی ئەهلی هەن و زیاتر لە نیوەیان كە دەكەونە گەڕەكەكانی كۆماری و برایەتی و عەسكەری و چەند ناوچەیەكی دیكە هەڕەشەی گرانكردنی كارەبا دەكەن و لە چەند رۆژی رابردوشدا بەهۆی ناڕەزایەتییەكانیانەوە بۆ ماوەی دوو رۆژ كارەبایان لە هاوڵاتیان كوژاندەوە.
بەپێی بەدواداچونی (كەركوك ناو) لەو چەند گەڕەكەی خاوەنی مۆلیدەكان ناڕەزاییان هەیە؛ كارەبای نیشتمانیی كەمترە و لە شەوو رۆژێكدا ناگاتە 10 كاتژمێر، بەراورد بە ناوچەكانی دیكە كە كارەبای نیشتمانییان زۆرترە و مۆلیدەی ئەهلی كەمتر كاریان پێدەكرێت.
قەرزارم و بەوشێوەیە ناتوانم لە كارپێكردنی مۆلیدەكەم بەردەوامبم
ئیعسام سەڵاحەدین، خاوەنی مۆلیدەی ئەهلی لە دوزخورماتوو بە (كەركوك ناو)ـی وت "گازم نییە تا کارەبای بەردەوام بدەم بە هاوڵاتیان لەم مانگی تەمموزە کە زۆر گەرمە، 12 ملیۆن دیناری كڕینی گازیش قەرزارم، كە زیانێكی زۆرە و بەوشێوەیە ناتوانم لە كارپێكردنی مۆلیدەكەم بەردەوامبم".
ئەو داواشدەكات بەشە گازی پێویستیان بۆ كارپێكردنی مۆلیدەكان پێبدرێت، تا ناچار نەبن نرخی كارەبا زیاتر بكەن، كە لە توانای هاوڵاتیاندا نییە و دەبێتە بارگرانیی.
بەوتەی خاوەنی مۆلیدەكان ئەو بەشە گازەی لە حكومەتی وەردەگرن بە نرخی كەمتر لە بازاڕ بۆ هەندێكیان بەشی تەنیا هەفتەیەك دەكات.
قایمقامی دوزخورماتوو رونیكردەوە هەندێك لە پێشنیازەكان بۆ ئەوەی بڕیاریان لەبارەوە بدرێت ئەوەیە؛ ئەو مۆلیدانەی نوێن، تۆماربكرێن و بەشە گازیان پێبدرێت، ئەوانەی مۆلیدەكانیان زیاتر لە 100 كەیڤی-ـیە و تەنیا بەشی 100 كەیڤی-ـیان گازیان پێدەدرا، لەمەودوا بەپێی كەیڤی گازیان پێبدرێت و بۆ هەر كەیڤی-ـییەكیش 25 لیتر وەربگرن.
حەسەن زەینلعابدین وتی "خاوەنی مۆلیدەكان حەقی خۆیانە، چونكە بەشە گازی كەمیان پێدەدرێت و چەندینجار داواكارییەكانیان بە ئێمە گەیاندووە، بەڵام ئەو بڕیارە لە دەسەڵاتی وەزارەت و ئیدارەی پارێزگادایە، بۆیە چاوەڕێی وەڵامی ئەوان دەكەین".
قەزای دوزخورماتوو؛ تاكە ناوچەی جێناكۆكی نێوان هەردوو حكومەتی عیراق و هەرێمی كوردستانە لە پارێزگای سەڵاحەدین، ژمارەی دانیشتوانی زیاتر لە 150 هەزار كەس دەبن و زیاتر لە 125 هەزار كەسیان لە ناوەندی قەزاكەدا نیشتەجێن، كە لە توركمان، كورد‌و عەرەب پێكهاتون، بەپێی خەمڵاندنی وەزارەتی پلاندانانی عیراق بۆ ساڵی 2019.
