بەشێك لە شۆفێرانیی هەرێمی كوردستان؛ لە ناوەندی دهۆكەوە بۆ شاری موسڵ، بە رۆیشتن و گەڕانەوە نزیكەی 130 كیلۆمەتر رێگا دەبڕن و هەندێكجار زیاتر لە پێنج كاتژمێریان پێدەچێت، تا 40 لیتر بەنزینیی حكومیی وەردەگرن.
رۆژانە دەیان شۆفێر لە دهۆك و شارەكانیی دیكەی هەرێمی كوردستانەوە بۆ كڕینی بەنزین بە نرخیی هەرزانتر روو لە بەری چەپی موسڵ و ناوچەكانیی پارێزگای نەینەوا دەكەن.
بەپێی بەدواداچونێكی مەیدانیی پەیامنێری (كەركوك ناو)، رێگای هاتوچۆی نێوان دهۆك بەرەو موسڵ نزیكەی 65 كیلۆمەترە و بە ئۆتۆمبێل كاتژمێرێك كاتی دەوێت، لە گەڕانەوەشدا بە هەمانشێوە، جگە لەوەی بەهۆی رێكارەكانیی پشكنین و لێپرسینەوە لە بازگە ئەمنییەكاندا، هەر شۆفێرێك نزیكەی 30 خولەكیی زیاتر كاتی دەڕوات.
بەنزینخانەكانی ناو موسڵیش جمەیان دێت و هەر شۆفێرێك پێویستە لانیكەم دوو كاتژمێر لە سەرەدا بێت تا بتوانێت بەنزین وەربگرێت.
"جگە لە وەرگرتنی بەنزین هیچ ئیشێكی ترمان لە موسڵ نییە، چونكە هەموو شتێك لای خۆمان هەیە و تەنیا بەنزین لە موسڵ هەرزانترە، بەڵام لە كوردستان گرانە و كوالیتییەكەشی خراپە" بێوار ئەحمەد، یەكێك لە شۆفێرەكانیی پارێزگای دهۆك بۆ (كەركوك ناو) وای وت.
لە بەنزینخانەكانی موسڵ لیترێك بەنزین بە 450 دینارە و هەموو شۆفێرێك بەبێ كۆبۆن دەتوانێت رۆژانە بۆ یەك جار 40 لیتر وەربگرێت، بەڵام هیچ رێكار و لێپرسینەوەیەك نییە بۆ ئەو شۆفێرانەی لە یەك رۆژدا و لە چەند بەنزینخانەیەكی جیاواز دوبارە بەنزین پڕدەكەن.
ئەوەش هاوكاتە لەگەڵ بەرزبونەوەی بەردەوامیی نرخی بەنزین لە هەرێمی كوردستان، كە نرخی یەك لیتر بەنزینی سوپەر گەیشتۆتە هەزار و 550 دینار، یەك لیتر موحەسەن هەزار و 475 دینار و بەنزینی نۆرماڵیش یەك لیتری بە هەزار و 350 دینارە.
بێوار دەڵێت ئۆتۆمبێلەكەی بەناوی خۆیەوە نییە و ئەوەش لە بازگەكاندا كێشەی بۆ دروستدەكات كاتێك دەچێتە موسڵ، "مانگی رابردوو لە بازگەیەك كە حەشدی شەعبی تێدایە، رێگەیان نەدا بچمە موسڵ بە پاساوی ئەوەی ئۆتۆمبێلەكە بەناوی خۆمەوە نییە".
ئەو رەخنەی لە حەشدی شەعبی هەیە و وتی "پێشتریش رێگرییان لە شۆفێرانی كورد كردووە بە پاساوی جیاواز لە نێویاندا پاساوی ئەمنیی، لەكاتێكدا ئێمە تەنیا ئامانجمان وەرگرتنی بەنزینە و هیچی تر".
لە دهۆكەوە بۆ موسڵ زیاتر لە سێ بازگە هەن، دوانیان هاوبەشە لە نێوان پۆلیس و ئاسایشی نیشتمانیی و حەشدی شەعبی و یەكێكیان تەنیا حەشدی شەعبییە، بەڵام لە هیچ یەكێكیاندا پەیامنێری (كەركوك ناو) نەیبینی رێگریی لە شۆفێران بكرێت و بگەڕێندرێنەوە.
هیچ بڕیارێكی رەسمی لە ئیدارەی پارێزگای نەینەواوە دەرنەچووە بۆ رێگری لە شۆفێرانیی هەرێمی كوردستان
كەریم عورابی، كارمەندی بەشی پەیوەندییەكانی فیرقی 21ـی حەشدی شەعبی لە نەینەوا بە (كەركوك ناو)ـی وت "رێگرییمان لە شۆفێرانی كورد نەكردووە بێنە ناو موسڵ، ئەمە ئیشی حەشدی شەعبی نییە و بە پێچەوانەوە ئێمە و كورد و هەموان بێ جیاوازی لە عیراق دەژین، ئەگەر كێشەیەكیش هەبێت بە هەماهەنگی نێوان دەزگا ئەمنییەكان چارەسەری دەكەین".
هەروەها رونیكردەوە مامەڵەی حەشدی شەعبی هەمان مامەڵەی هێزەكانی دیكەیە لە بازگەكاندا و "هیچ رێكار و مامەڵەیەكی جیاواز و نایاساییمان لەگەڵ شۆفێراندا نەبووە".
لە كۆتایی حوزەیرانی ئەمساڵ، بەهۆی قەیرانی بەنزین و زیادبونی ناڕەزاییەكانەوە، ئاسایشی نیشتمانیی بڕیاریدا رێگری لە تێپەڕینی ئەو ئۆتۆمبێلانە بۆ موسڵ بكات كە ساڵنامەكانیان بەناوی خاوەنەكانیانەوە نییە یان ناتوانن بیسەلمێنن كە دانیشتوی شارەكەن، بە ئامانجیی كەمكردنەوەی قەرەباڵغیی لە بەنزینخانەكانی موسڵ.
لە مانگی تشرینی یەكەمی ساڵی رابردوەوە ناوبەناو قەیرانی بەنزین لە نەینەوا رودەدات.
ئەدیب جاسم، لێپرسراوی نوسینگەی نەجم جبوری، پارێزگاری نەینەوا بە (كەركوك ناو)ـی وت "هیچ بڕیارێكی رەسمی لە ئیدارەی پارێزگاوە دەرنەچووە بۆ رێگری لە شۆفێران و تەنیا بۆ دوو رۆژ راسپاردەیەكی دەزگای ئاسایشی نیشتمانیی هەبوو بۆ بازگەكان بە ئامانجی هۆشیاریی زیاتر و رێگریی لە هەر شتێك كە زیانی بۆ ئەمنیەتی شارەكە هەبێت".
لە هەرێمی كوردستان بەنزینی حكومەتیی عیراق بە 690 دینار و تەنیا بۆ پاس و تاكسیی بە بڕێكی كەم دابیندەكرێت و لەگەڵ ئەوەشدا چەند هەفتەیەكە بەنزینیی 800 دیناری دابینكراوە بەڵام بەهۆی "خراپی كوالێتییەوە" شۆفێران وەریناگرن.
شێروان دوبەردانی، ئەندامی پەرلەمانی عیراق لە پشكی نەینەوا بە (كەركوك ناو)ـی وت "ماوەیەكە فشارێكی یەكجار زۆر لەسەر بەنزیخانەكانی موسڵ دروستبووە، بەشێك لە شوفێرانی كوردیش رۆژانە سێ بۆ چوار جار دەچونە موسڵ بەنزینیان دەهێنا و لە كوردستان لەسەر شەقام دەیانفرۆشتەوە، واتە قاچاخچێتی بەنزین و مریشك و زۆر شتی دیكە دەكرا".
ئەو دەڵێت لە كۆتایی حوزەیراندا ئاسایشی نیشتمانیی بڕیاریداوە رێگریی بكات لەو شۆفێرانەی ئۆتۆمبێلەكانیان بەناوی خۆیانەوە نییە، بەڵام "ئێمە هەرزوو ناڕەزاییمان دەربڕی و ... دوای سێ كاتژمێر ئەو بڕیارەی ئاسایشی نیشتمانیی هەڵوەشێنرایەوە"، دوبەردانی جەختیكردەوە ئەو بڕیارە ئامانجی سیاسی لە پشتەوە نەبووە و بۆ كەمكردنەوەی فشار بووە لەسەر بەنزینخانەكانی موسڵ.
لە پارێزگای نەینەوا 28 بەنزینخانەی حكومی هەن؛ لەو ژمارەیە 11ــیان لە شاری موسڵە و ئەوانیتر لە قەزا و ناحیەكاندایە، كە رۆژانە زیاتر لە دوو ملیۆن و 400 هەزار لیتر بەنزین بەسەر شۆفێراندا دابەشدەكەن، لە تەواوی پارێزگاكەش 130 بەنزینخانەی ئەهلی هەن.
