سەدان كەس لە لایەنگرانی حەشدی شەعبی و نزیك لە وەعد قەدۆ، پەرلەمانتاری شەبەك، گردبونەوەیەكیان لە ناحیەی باشیك لە دەشتی نەینەوا رێكخست و داوای خزمەتگوزارییان بۆ ناوچەكەیان كرد، لەكاتێكدا بەڕێوەبەری ناحیەكە جەختدەكاتەوە لەوەی "دەستی سیاسی لە پشتەوەیە".
ئەو خۆپیشاندانە كە وەعد قەدۆ، ناسراو بە ئەبوجەعفەر شەبەكی، فەرماندەی پێشوی حەشدی شەعبی و پەرلەمانتاری شەبەك تیایدا بەشداربوو و سەرپەرشتی دەكرد، تیایدا رەخنەكانیان روبەڕوی حكومەتی عیراق و بەتایبەت نەجم جبوری، پارێزگاری نەینەوا كردەوە، ئەوەش دوای تەنیا چوار رۆژ هات لە شەڕەقسە و مشتومڕی نێوان پارێزگار و وەعد قەدۆ و یەكتر تۆمەتباركردن.
نەجم جبوری، بەپێی دوو سەرچاوەی (كەركوك ناو)، لە كۆبونەوەی 9ی تەمموز لە موسڵ، كە مستەفا كازمی، سەرۆك وەزیرانی عیراق سەرپەرشتی دەكرد، وەعد قەدۆی تۆمەتباركردووە بە پشێوییەكانی دەشتی نەینەوا و "بە ئامانجگرتنی هەولێر لەڕێی موشەكەوە"، لە وەڵامدا وەعد قەدۆ هەر لەو كۆبونەوەیەدا وەڵامیداوەتەوە و وتویەتی "بەڵێنتپێدەدەم لە ماوەیەكی داهاتودا لە پۆستەكەتدا نامێنیتەوە".
دوای تێپەڕبونی تەنیا چوار رۆژ بەسەر ئەو مشتومڕەدا و لە 13ی تەمموز، لایەنگرانی حەشدی شەعبی و وەعد قەدۆ لە پێكهاتەی شەبەك، لە یاریگاى کۆمەڵگاى بازوایا لە سنورى ناحیەى باشیک گردبونەوە، كە خودی وەعد قەدۆ سەرپەرشتی دەكرد.
مورتەزا ئەلبەجدەلى، چالاکوانى مەدەنى و یەکێک لە بەشداربوانى گردبونەوەکە، بە (كەركوك ناو)ی وت "ئامانج لەو گردبونەوەیە ئاراستەكردنی چەند داواكارییەك بوو، لە نێویاندا نۆژەنكردنەوەی خوێندنگەكان، رێگاوبان، تەندروستی و كێشەی كەمی كارەبا و ئاوی خواردنەوە".
وتیشی "ئامانجێكی تری گردبونەوەكە ئەوەیە: بەهیچ شێوەیەك لە دەشتی نەینەواوە موشەك ئاڕاستەی هەولێر نەكراوە و ئەو تۆمەتانە رەتدەكەینەوە".
ئامانجێكی تری گردبونەوەكە ئەوەیە: بەهیچ شێوەیەك لە دەشتی نەینەواوە موشەك ئاڕاستەی هەولێر نەكراوە
زەنون یونس، بەڕێوەبەرى ناحیەى باشیک، وتی "دەستێکى سیاسى لە پشت گردبونەوەکەوە بوو، لێپرسراوانی حەشدى شەعبى دەیانویست لەو رێیەوە رونکردنەوە لەسەر ئەو گرژیى و ئاڵوزییانەی نێوان نەجم جبورى و وەعد قەدۆوە بدەن".
وتیشی "بەشێكی تری گردبونەوەكە بۆ دەربڕینى ناڕەزایەتی بوو لە دژی دروستکردنى کۆمەڵێک پڕۆژەى نیشتەجێبون کە ئەوان (بەشداربووانی گردبونەوەكە) رازى نین پڕۆژەكە دروستبكرێت، بە بیانوی گۆڕینى دیمۆگرافی و نیشتەجێبونى کۆمەڵێکى کەسى دەرەوى ناحیەکە".
ئەوەش دوای ئەوە هات، لە كۆبونەوەكەی 9ی تەمموزدا، پارێزگاری نەینەوا، لەبەردەم كازمی-دا، وەعد قەدۆی تۆمەتباركردووە بەوەی "رێگریكردووە لە خەڵك بۆ دروستكردنی خانوو لە ناوچەكانی خۆیان لە دەشتی نەینەوا بە بیانوی گۆڕینی دیمۆگرافی، هەرچەندە خەڵكەكە بەڵگەنامەی رەسمیان هەبووە كە دەیسەلەماند خاوەنی راستەقینەی ئەو زەوییانەن".
لێپرسراوانی حەشدى شەعبى دەیانویست لە رێی ئەو خۆپیشاندانەوە رونکردنەوە لەسەر ئەو گرژیى و ئاڵوزییانەی نێوان نەجم جبورى و وەعد قەدۆوە بدەن
سەعدۆ قەدۆ، یەکێک لە سەرکردەکانى حەشدى شەعبى لە دەشتی نەینەوا و لە پێكهاتەی شەبەك، بە (كەركوك ناو)ی وت "گردبونەوەکە هیچ مەبەستێکى سیاسى تیادا نەبوو، تەنها بۆ باشترکردنى دۆخى خەڵک بووە، دەشتى نەینەوا و بەتایبەت ناوچەکانى شەبەکنشین کەمترین خزمەتگۆزارییان بۆ كراوە، سەدان خێزان کێشەى کەمى ئاو یان هەیە و ئاو دەکڕن، هەلى کاریان نییە".
بەپێی ئاماری ئیدارەی ناحیەی باشیك، لەسەدا 64ی دانیشتووانی ناحییەكە شەبەكن و لە ناوەندی ناحییەكە و 24 گوند-دا نیشتەجێن، بەگشتی لەسەدا 95یان گەڕاونەتەوە زێدی خۆیان، دوای ئەوەی لە سەردەمی شەڕی داعش-دا لە ساڵی 2014 ئاوارەی هەرێمی كوردستانی عیراق بون.
گردبونەوەکە هیچ مەبەستێکى سیاسى تیادا نەبوو
لە دوای كۆنترۆڵكردنی ناوچەكە، دەستەی گشتیی حەشدی شەعبی، هێزێكی بۆ ئەو پێكهاتەیە دروستكرد و لە سنوری ناحیەی باشیك لە دەشتی نەینەوا جێگیربون، وەعد قەدۆ كە لە دواین هەڵبژاردنی پەرلەمانی عیراقدا لە تشرینی یەكەمی 2021دا تاكە كورسی كۆتای شەبەكی بردەوە، یەكێك بوو لە سەركردە دیارەكانی ئەو هێزە.
(كەركوك ناو)، لە 13ی تەمموز، پەیوەندی بە وەعد قەدۆ-وە كرد، بەڵام ئامادەنەبوو لەڕێی تەلەفونەوە قسەبكات و داوایكرد پرسیارەكانی بۆ بنێردرێت، بەڵام تا ئامادەكردنی ئەم راپۆرتە وەڵامی پرسیارەكانی نەداوەتەوە.
سەعدۆ قەدۆ، كە ئێستا لەو هێزەدا كاردەكات و یەكێكە لە سەركردەكانی، وتی "گردبونەوەکەمان بۆ لادان یان دژایەتیکردنى نەجم جبورى نەبوو، داوا دەکەین بەزوترین کات فڕۆکەخانەى موسڵ نۆژەنبکرێتەوە، کۆمەڵێک بنکەى تەندروستى دروستبكرێن... خەڵكەكەش كە بەشداربون لەو گردبونەوەیە تەنیا داوای خزمەتگوزارییان كردووە، لەوانە ئاو و كارەبا".
ئەو لەسەر قسەكانی نەجم جبوری هاتەدەنگ و وتی "بەدڵنییایەوە ئێمە دژى دروستکردنى پڕۆژەکانى نیشتەجێبونین، چونکە ئەمە دەبێتە هۆکار بۆ گۆڕینى دیمۆگرافیاى ناوچەکە و نامانەوێت خەڵکێک لە دەرەوە بێت و لە سنورى باشیک دابنشێت".
مورتەزا ئەلبەجدەلى، یەكێك لە بەشداربووانی گردبونەوەكە، وتی "وەک پێکهاتەى شەبەک لەگەڵ ئاشتیداین و کێشەمان لەگەڵ هیچ و کەس و لایەنێکدا نییە... بەداخەوە بە ئەنقەست پڕۆژەکان بۆ دەشتى نەینەوا جێبەجێناکرێن و بە تەواوى پشتگوێخراون".
وتیشی "بەرپرسیارێتی ئەم دۆخەكە دەكەوێتە ئەستۆی حکومەتى عیراق و پارێزگارى نەینەوا... داواکارین نەجم جبورى، هەوڵێکى جدى بدات و کێشەکانمان بۆ چارەسەربکات".
زەنون یونس، بەڕێوەبەرى ناحیەى باشیک وتی "ئێمەش وەکو ئەو خەڵکە گلەییمان هەیە، دەیانجار داوامان لە لێپرسراوانی نەینەوا كردووە، كێشەكانی خەڵك چارەسەر بكەن، بەڵام دەبێت ئەوەش بزانین كە بەراورد بە ناوچەکانى تری نەینەوا، دۆخى ناحیەى باشیک لە زۆرشتدا باشترە، باشیک سێ ساڵ لە ژێر دەشتى داعشدا بوو، دواى ئازادکردنەوەی سەدان پڕۆژەی بۆ جێبەجێکراوە".
وتیشی "راستە كێشەی سەرەكی گوندەكان كەمی ئاو و كارەبایە، بەڵام لە هەوڵداین لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان ئەو دوو کێشەیە چارەسەر بکەین، بەڵام ئەوەش پێویستى بە پارەیە، هێشتا یەک دینار لەچوارچێوەی یاسای ئاسایشى خوراک بۆ نەینەوا خەرجنەكراوە".
عەلی عومەر، یەكێك لە جێگرانی پارێزگاری نەینەوا، دەڵێت هەندێک ناکۆکی سیاسی لە نێوان جەماعەتی وەعد قەدۆ و پارێزگاری نەینەوادا هەیە، "خۆپیشاندانەكەش پێموایە لەو چوارچێوەیەدایە و بابەتێكی سیاسییە".
خۆپیشاندانەكە لە چوارچێوەی ئەو ناكۆكییانەدایە كە لە نێوان نەجم جبوری و وەعد قەدۆ-دا هەیە و بابەتێكی سیاسییە
عەلی عومەر كە لەسەر لیستی پارتی دیموكراتی كوردستان ئەو پۆستەی وەرگرتووە، لەبارەی هەڕەشەكانی وەعد قەدۆ بۆ لابردنی پارێزگار لە كۆبونەوەكەی كازمی-دا، وتی "هیچ كەس و لایەنێك ناتوانێت پارێزگار لاببات، لادانی پارێزگار یان گۆڕینی بە کەسێکی تر تەنیا لە دەسەڵاتی حكومەتی فیدراڵیدایە".
هەمان رۆژی خۆپیشاندانەكە، 13ی تەمموز، نەجم جبوری، پارێزگاری نەینەوا لە پەڕەی تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك، كەمپەینی "نەجم جبوری نوێنەرایەتیم دەكات"، راگەیاند، لایەنگرانی بە كۆمێنت پشتگیرییان بۆ نوسی.
هەرچەندە سەعدۆ قەدۆ، رەتیكردەوە ئامانجی گردبونەوەكە بۆ لادان و دژایەتیکردنى نەجم جبورى بێت، بەڵام بەڕێوەبەرى ناحیەى باشیک وتی "ئەگەر جبوری بگۆڕدرێت و کەسێکى تر ببێتە پارێزگار، ئاوا کێشەکان چارەسەرناکرێن، لەوانەیە خراپتریشت بێت".
