لە ژمارەیەك رێگاوبان و شەقامی نۆژەنكراوی موسڵ، جارێكیتر تاسە و بەرزی و نزمی دەركەوتون، لەكاتێكدا بەشێكیان ماوەیەكی كەمە كارەكانیان تەواو بووە بەڵام پێویستیان بە دوبارە نۆژەنكردنەوە هەیە.
بەپێی بەدواداچونی پەیامنێری (كەركوك ناو) لە شەقامەكانی ئاڕاستەی پردی سێ بەرەو ناوشار، رێگای نێوان هەولێر و موسڵ، رێگای بەغداد و موسڵ، سێ شەقامی سەرەكی ناوشار و چەندین رێگای دیكە كە لە پرۆژەكانی دوبارە نۆژەنكردنەوەدا بون، جارێكیتر خراپ بونەتەوە و چاڵ و چۆڵییان تێكەوتووە.
عەلی خدر، وێنەی ئەو بەرزی و نزمییانەی دەگرت كە بە رونی لە شەقامێكی سەرەكی رێگای نێوان موسڵ – هەولێر دەردەكەوتن، بە (كەركوك ناو)ـی وت "ئەگەر ئەمە ئەنجامەكەی بێت پێویستە كاركردن بوەستێت، كارەكانی ئاوەدانكردنەوە كاتی زۆر دەبەن، بەرژەوەندی خەڵك و بژێوییان بەوهۆیەوە رادەوەستێت و دواتریش شەقامەكان وەك جارانیان لێدێتەوە".
له‌شه‌ڕی سێ ساڵه‌ی هێزه عیراقییه‌كان به‌رانبه‌ر داعش (2014 - 2017)، رێگه‌وبانه‌كانی سنوری پارێزگای نه‌ینه‌وا به رێژه‌ی له سه‌دا 90 زیانیان به‌ركه‌وت، ئه‌وه‌ش به‌پێی ئاماره‌كانی ئیدارەی ئەو پارێزگایە.
شارەوانی لەگەڵ كۆمپانیا كەمتەرخەماندا لێبوردە نابێت
زەید سەفار، ئەندازیاری رێگاوبان و پرد لە موسڵ دەڵێت چەند هۆكارێك هەن بۆ خراپبونی رێگاوبانەكان و ئەوەی رویداوە "چاوەڕوانكراو بووە و سەیر نییە"، ئەوەشی بە (كەركوك ناو)ـی وت "هاتوچۆی بارهەڵگر بە باری زیادەوە، پێدانی پرۆژەكان بە كۆمپانیای بێ متمانە، هەبونی گەندەڵی لە فەرمانگەكان لە ئەنجامی نەبونی كۆنتڕۆڵی جۆری و تاقیگەی متمانەپێكراو و نوسینگەی راوێژكاری وایانكردووە پرۆژەكان شكستبهێنن و هاوڵاتیان بێ ئومێد بن".
له كۆی 59 پردی نه‌ینه‌وا، ده‌وروبه‌ری 57 پردیان له شەڕی داعشدا روخان، لە نێویاندا پێنج پردی سه‌ره‌كییەكەی سەر روباری دیجله كە هەردوو بەری شاری موسڵ ده‌كات بە دوو به‌شه‌وه.
عەبدولستار حەبۆ، بەڕێوەبەری شارەوانی موسڵ بە (كەركوك ناو)ـی وت "شارەوانی لێبوردە نابێت لەگەڵ ئەو كۆمپانیایانەی كەمتەرخەمن"، نمونەی ئەوەی هێنایەوە شەقامێكی زیاتر لە 300 مەتری هەڵوەشێنراوەتەوە تا دوبارە و لەسەر خەرجی بەڵێندەر نۆژەنی بكاتەوە.
لەگەڵ زیادبونی ناڕەزایی هاوڵاتیاندا، بە تایبەت لە سەرەتای تەمموزی ئەمساڵەوە، لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان و لە شەقام، وایكرد شارەوانی موسڵ رونكردنەوەیەك لە پەیجی خۆی لە فەیسبوك بڵاوبكاتەوە، كە تیایدا هاتووە "شكستی پرۆژەكانی چاككردنی رێگاوبان بە پلەی سەرەكی بەهۆی نەبونی كێشانەوەیە لە دەروازەی شار و پابەندنەبونی شۆفێری بارهەڵگرە گەورەكانە".
هەروەها ئاماژە بەوەكراوە ئەو كۆمپانیایانەی پرۆژەكانیان پێدراوە، "كۆمپانیای متمانەپێكراون و شكستهێنانیش چاوەڕوانكراوە، بەڵام لەسەر خەرجی كۆمپانیای جێبەجێكار چارەسەر دەكرێت"، تائێستا 9 رێگای سەرەكی وەرنەگیراوە لە كۆمپانیای جێبەجێكار تا بە كەمتر لە دوو مانگ چارەسەری ئەو بەرزی و نزمییانە نەكات.
نەجم جبوری، پارێزگاری نەینەوا لە سەرەتای ئەیلولی ئەمساڵ كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانی سازكرد و رەخنەی لە كۆمپانیا حكومییەكان گرت كە پرۆژەكانی ئاوەدانكردنەوە لە موسڵ جێبەجێدەكەن، ئەوەش بەهۆی سستی لە كاركردن و كەمی كرێكار و كارمەند، "چیتر رێگەنادەین بە كۆمپانیا حكومییەكان پرۆژەكانی ئاوەدانكردنەوەی موسڵ وەربگرن چونكە كارەكانیان زۆر خاوە".
لە ساڵانی رابردوو چەندین پرد و رێگەوبان دوای نۆژەنكردنەوە بەهۆی بارانبارین و لافاوەوە جارێكیتر خراپ بونەوە.
ئەرقەم سلێمان، لە موسڵ كاری بەڵێندەرایەتی دەكات، ئەو رەخنە لە سستی كارەكانی نۆژەنكردنەوەی پردی پێنج هەیە، كە هەردوو بەری شارەكە بە یەكترییەوە دەبەستێتەوە و ئێستا بە ئاسنین تەنیا رێگایەكی كاتی تیایدا بۆ ئۆتۆمبێلی بچوك كراوەتەوە، "كاتێك ئەو پردە زەبەلاحەدا تێدەپەڕم، سەرسام دەبم كە تەنیا دوو تا سێ كرێكار دەبینم كاری تیایدا دەكەن، لەكاتێكیشدا وادەی رادەستكردنەوەی كۆتایی هاتووە بەڵام سەدا 30 كارەكانی تەواو بووە".
لە نۆژەنكردنەوەی پرێكدا دوو تا سێ كرێكار كاردەكەن
لە چەندین شەقامی موسڵ قەرەباڵغی هاتوچۆ هەیە؛ شارەكە زیاتر لە 800 هەزار ئۆتۆمبێلی تێدایە، ئەوەش بەپێی ئامارە فەرمییە تۆماركراوەكانی ساڵی 2021.
"ئەگەر بەمشێوازەی دوبارە نۆژەنكردنەوەی پردی پێنج كاربكەن، ئەی كەی پردی شەش و حەوت بنیاتدەنێن كە لێپرسراوان باسیدەكەن" مەسعەب سەرمەد، شۆفێری تاكسی لە موسڵ، بۆ (كەركوك ناو) وای وت.
له موسڵ پێنج پردی سه‌ره‌كی له‌سه‌ر روباری دیجله دروستكراوه، پردی شه‌ش كاره‌كانی بنیاتنانی به‌هۆی هێرشه‌كانی 2014ی داعشه‌وه راگیرا و پردی حه‌وتیش له قۆناغی نه‌خشه‌داناندایە.
نه‌ینه‌وا دوه‌م گه‌وره‌ترین پارێزگای عیراقه، روبه‌ره‌كه‌ی زیاتره له 33 هه‌زار كیلۆمه‌تر چوارگۆشه و له 31 یه‌كه‌ی ئیداری پێكهاتووه، كه دانیشتوانه‌كه‌ی ده‌گاته زیاتر لە چوار ملیۆن كه‌س.
