دابڕانی چەندین ساڵەی لە سامیا، تاڵاوی ئاوارەیی لەسەر دەخیل حەسەن زیاتر دەكات، بەبێ ئەوەی هیچ لە ئومێدی گەیشتنەوە بە هاوژینەكەی كەمبكاتەوە.
لەو چاوەڕوانییەدا؛ كە دوای نزیكەی نۆ ساڵ بەرهەمەكەی دەبینێت، نە گوێ بە قسەی خەڵك و نە فشاری دەوروبەرەكەی دەدات.
"خەڵكێكی زۆر پێیاندەوتم تازە سامیا ناگەڕێتەوە، بۆ خۆت ژنێكی تر بهێنە، بەڵام هەرگیز بێ هیوا نەبوم و وتم جگە لە سامیا، كەسی دیكە نابێتە هاوژینم" دەخیل بۆ (كەركوك ناو) وای وت.
دەخیل و سامیا كەمتر لە ساڵێك بەسەر هاوسەرگیرییەكەیاندا تێدەپەڕێت، كاتێك چەكدارانی "دەوڵەتی ئیسلامی لە عیراق و شام ناسراو بە داعش" دەستدەگرن بەسەر قەزای شنگال و هەزاران هاوڵاتی ئێزیدی دەڕفێنن، لە نێویاندا سامیا.
"چاوەڕوانیكردنی سامیا لە خۆڕایی و بێ هۆكار نییە، ئێمە پێش هاوسەرگیری بۆ پێنج ساڵ خۆشەویستیمان كردووە، تەنیا مردن دەیتوانی لەوم جیابكاتەوە" دەخیل وادەڵێت. ئەو و سامیا لە ئەیلولی 2013ـدا هاوسەرگیری دەكەن و لە گوندی رەمبوس (زیاتر لە 10كم باشوری خۆرئاوای شنگال) نیشتەجێ دەبن.
هەرگیز بێ هیوا نەبوم و وتم جگە لە سامیا، كەسی دیكە نابێتە هاوژینم
دەخیل حەسەن (29 ساڵ) لەكاتی هێرشەكانی داعش لە ماڵەوە دەبێت و هاوژینەكەی بۆ سەردانی ماڵی باوكی دەچێتەوە بۆ گوندی سولاغ (كەمتر لە 10كم باكوری خۆرهەڵاتی شنگال).
"سەرەتا داعش دەچنە گوندی سولاغ، لەوێ سامیا و ماڵی باوكی و كەسوكاری دەكەونە دەستی چەكدارانی داعش" دەخیل وتی، لەو رۆژەوە چیرۆكی دابڕانی لەگەڵ سامیا دەستیپێكرد.
لە 3ـی ئابی 2014ـدا داعش هێرشیكردە سەر شنگال، دەستیگرت بەسەر شارەكە و گوندەكانی دەوروبەریدا، شه‌ش هه‌زار و 417 ئێزیدی رفاند، لە نێویاندا ژن و منداڵ، كە هێشتا چارەنوسی زیاتر لە دوو هەزار و 600 رفێنراو نادیارە.
"لە گوندی سولاغ بوم، هەمومان كەوتینە دەستی داعش، دوای چەند رۆژێك گواستراینەوە بۆ تەلەعفەر (خۆرئاوای نەینەوا)، دواتر رەوانەی شاری موسڵ كراین، پاشان بۆ زیندانی بادوش (باكورى خۆرئاوای موسڵ)" سامیا وای وت.
سامیا سمۆ (29 ساڵ)، لەگەڵ باوكی، دایكی، دوو برای، مام و خاڵەكانی لەلایەن داعشەوە رفێنران.
"هەموو خەمی من ئەوەبوو؛ بە زوترین كات رزگار بكرێم و بە دەخیل-ـی هاوژینم شادببمەوە، بەڵام قەدەری من وابوو ئەو دابڕانە نۆ ساڵ بخایەنێت".
سامیا دوو ساڵ لە موسڵ دەستبەسەر دەكرێت، دواتر رەوانەی سوریا دەكرێت و سێ ساڵیش لەوێ دەمێنێتەوە، ئەو ماوەیە سێجار هەوڵی هەڵاتن لە داعش دەدات، بەڵام لە هیچیاندا سەركەوتوو نابێت.
"ئەوەی لە ژێر دەستی داعشدا بەسەر مندا هات، نە دەتوانم باسی بكەم نە وەسفی بكەم، بەرگەی هەموو ناخۆشیی و نەهامەتییەكانم گرت، ... ئەوەی بەرانبەر بە من كراوە، هەمووی بە زۆر بووە، بەبێ خواست و ئیرادەی خۆم" سامیا وای وت.
كچان و ژنانی رفێنراوی ئێزیدی روبەڕوی ئەشكەنجەدان، كۆیلایەتی و دەستدرێژی سێكسی بونەوە لەلایەن داعشەوە، دوابەدوای ئەوەی مامەڵەی كڕین و فرۆشتنیان پێوەكرا، منداڵەكانی ئەو پێكهاتە ئایینییەش بە زۆر و لەڕێی پەروەردەی فكری ئەو رێكخراوە و دوای گۆڕینی ئایینیان بۆ ئیسلام، زۆرینەیان كران بە چەكدار.
لە هێرشەكانی داعشدا؛ هەزار و 293 ئێزیدیش كوژران، 68 مەزارگە خاپوركران و تائێستا زیاتر لە 80 گۆڕی بەكۆمەڵیان دۆزراونەتەوە، لەگەڵ ئاوارەبون و كۆچی زیاتر لە 450 هەزار هاوڵاتی ئەو پێكهاتەیە.
هەموو خەمی من ئەوەبوو؛ بە زوترین كات رزگار بكرێم و بە دەخیل-ـی هاوژینم شادببمەوە
گوندەكەی دەخیل حەسەن نزیكەی 20 كیلۆمەتر لە گوندەكەی ماڵی باوكی سامیا-ـەوە دوور، بۆیە ناتوانێت لەوكاتەدا بەدوای چارەنوسی هاوژینەكەیدا بڕوات و تەنیا فریای هەڵاتن بەرەو چیای شنگال دەكەوێت، ئەوەش دوای گەشتێكی دوو رۆژی پڕ لە مەترسی.
نزیكەی هەفتەیەك لە چیا بەبێ خواردنەوە و خواردنەوە دەمێننەوە، بەوپێیەی داعش گەمارۆی چیاكە دەدات، تا دواتر رێگایەك دەكرێتەوە بەرەو سوریا و لەوێوە دەگەڕێنەوە بۆ عیراق، لە كەمپی قادیای دهۆك جێگیردەبن.
"بەدرێژایی دوو ساڵ من لە هەوڵدابوم هەواڵێكی سامیا بزانم، نەمدەزانی چی بكەم، لەو بارودۆخە خراپە دەرونییەدابوم تا ساڵی 2016، ئەوكات تەلەفۆنم لە سامیاوە بۆ هات" بەوتەی دەخیل، هاوژینەكەی بە نهێنی و دور لە چاوی چەكدارانی داعش، توانیویەتی پەیوەندی بكات.
دەخیل وتی "لەو تەلەفۆنەدا وتم سامیا خۆت رزگار بكە.."، هەر كاتێك گروپێك لە رفێنراوان رزگار دەكران "دەموت خۆزگە سامیا لە نێویاندا بێت و كۆتایی بەم دابڕانە بێت".
بە درێژایی ئەو چەند ساڵە تەنیا دایكی سامیا لە ساڵی 2015ـدا رزگاری بوو، ئەویش هیچ هەواڵێكی كچەكەی نەدەزانی، هێشتا زانیاری لەسەر باوك و براكانی و مام و خاڵەكانی نییە.
ڤیدیۆ: دهۆك/ حوزەیرانی 2023/ ئاهەنگی گەڕانەوەی سامیا و پێنج رفێنراوی دیكەی ئێزیدی
"ئەو جارەی توانیم پەیوەندی بە دەخیلەوە بكەم، دواتر پێیانزانیم و ئەوەی بەسەرمدا هات تەنانەت ناتوانم باسیشی بكەم" سامیا وادەڵێت.
لە ئاداری 2019ـدا داعش لە سوریا كۆتاییدێت، وەك ئەوكات هێزەكانی سوریای دیموكرات (هەسەدە)ـی هاوبەشی هێزەكانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بڵاویكردەوە، بەبێ دەركەوتنی چارەنوسی سامیا و رفێنراوانی دیكەی ئێزیدی.
سامیا دەڵێت پێشتر و لە ساڵی 2018ـدا، خێزانێكی داعش ئەویان بە قاچاخ لە سوریاوە بردۆتە توركیا، لە شارێكی ئەو وڵاتە و وەك دەستبەسەرێك، كاری درومانی پێكراوە، تا نزیكەی سێ هەفتە پێش رزگاركردنی، توانیویەتی پەیوەندی بە دەخیل-ـەوە بكات.
لە 8ـی حوزەیرانی 2023، سامیا و پێنج خانمی دیكەی ئێزیدی، گەڕێنرانەوە بۆ دهۆك و لە مەراسیمێكدا بە ئاهەنگ و گۆرانی و چەپڵەرێزان، لەلایەن كەسوكاریانەوە پێشوازییان لێكرا. بەڵام كەسیان حەزناكەن بچنە ناوی وردەكاری چۆنیەتی رزگاركردنیانەوە.
دەخیل و سامیا، دوای شادبونەوە و كۆتایی نۆ ساڵ دوری، توند دەستی یەكتری دەگرن، لەوكاتەدا تاتۆكانی سەر دەستیان بەدوای یەكدا دێت و ناوی هەردوكیان تەواو دەكات، دەخیل بە ئینگلیزی لەسەر دەستی چەپی نوسیویەتی (SAMEA) و سامیاش بە عەرەبی نوسیویەتی (دخیل).
سامیا بۆ دەخیل: زۆر دڵخۆشم ئەو هەموو ساڵە چاوەڕێت كردم
سامیا بە تەنیشتی هاوژینەكەیەوە دانیشتووە، دەستی دەگرێت و رویتێدەكات، ئینجا پێیدەڵێت "زۆر دڵخۆشم بە هاتنەوەم و ئەو هەموو ساڵەی چاوەڕێێ منت كرد، وادەزانم تازە هاوسەرگیریمان كردۆتەوە".
نوێكردنەوەی هاوسەرگیرییەكە دەبێتە راستی؛ سامیا بە هاوكاری چەند خێرخوازێكی ئێزیدی، 16ـی حوزەیرانی 2023 لە هۆڵێكی ئاهەنگگێڕانی شاری دهۆك، جارێكیتر جلی بوكێنی لەبەردەكات و لەگەڵ دەخیل، دەبنەوە بە بوك و زاوا.
"عەشقەكەی من و سامیا هیچی كەمتر نییە لەو چیرۆك و داستانانەی هەن" دەخیل وای وت.
ئەوان ئێستا لە كەمپی قادیا نیشتەجێن، وەك هەزاران خێزانی دیكەی ئێزیدی چارەنوسی گەڕانەوەیان بۆ شنگال نادیارە، دەخیل تەمەنێكە لە ژێر خێوەتدا دەژیت و بێزارە، بەڵام بۆ سامیا هێشتا ئەو ژیانە نوێیە، یەكێك لە ئەگەرەكانی بەردەمیشیان كۆچكردنە بۆ دەرەوەی وڵات.
